Yukarıdaki “Virtual Slavery | Sanal Kölelik” isimli çalışmayı tasarlarken, bir yandan VR teknolojilerini deneyen ve seven biri olarak, birbiriyle çatışan duygularımı en iyi şekilde ifade edecek bir yol aradım. Üstüne tıklayınca daha büyük halini de görebilirsiniz. Aşağıdaki fotoğrafa bakınca milyonlarca insanın içinin ürperdiği söyleniyor. Sanki büyük bir köleleştirme sanatoryumunda, aldatılmış ve ele geçirilmiş bağımlı bir kitle ve efendileri aralarında muzaffer kaslarını şişirerek(!) ve tüylerimizi diken diken ederek yürüyor. 🙂 Fotoğraftaki kişi Mark Zuckerberg – Facebook CEO’su. Metaverse sistemini yönetecek şahıs. (!)

Neden ürperdik? Çünkü Matrix’i izledik. Milyarlarca insanın gerçek dünyadan yalıtılmış bir kabarcık içinde yüzlerine bir maske kapanmış halde, alternatif bir uyku dünyasında, ömürleri boyunca yaşama ihtimalinden korktuk.

Çünkü bize bir çok bilim kurgu film bunu anlattı. Dediler ki, “Gün gelecek bilgisayar veya cep telefonu bağımlılığınızı mumla arayacaksınız. Sanal gerçeklik içinde yaşayacaksınız. Avatarınız ile görüneceksiniz. Orada olmazsanız gerçek dünya ile temas dahi kuramayacaksınız. Şu anda CV göndermeden, internete girmeden bir şirkete iş başvurusu yapamamak gibi.

Bugün hayatın akışı twitter, instagram ve haber siteleri ile nasıl entegre hale geldiyse, uçak biletinizi nasıl rezerve ediyorsanız, alışverişinizi nasıl web üzerinden ve uygulamalardan yapıyorsanız verginizi nasıl ödüyorsanız, yarın hayatınız Sanal Gerçeklik olacak. ( İngilizce Virtual Reality – Vörçul rialidi şeklinde telaffuz ederseniz havalı durur)

Bugün ortalama 3 saatinizi cep telefonunuza veriyorsanız, yarın orada belki gününüzü harcayacaksınız.”

Bunu dediler. Biz de “Allah Allah! Yok canım, o kadar bağımlı olacağımızı düşünmüyoruz.” dedik.

O gün geldi.

VR, eğer gerçek dünyadan kaçış eğilimi taşıyan bir insana teslim edilirse sonu felaket olabilir. Düşünün, odasından ayrılamayan ve sadece yemek ve tuvalet için VR başlığını çıkaran milyonlarca insan.

Görsel: http://okmer.deviantart.com/art/Game-over-297875978

Elbette bunu tercih etmeyecek büyük bir kitle de olacak. Daha dengeli bir şekilde cihazları kullanacak insanlar. Örneğin 🙂

SANAL GERÇEKLİĞİN GÜZEL YÖNLERİ DE VAR

360 DERECE VİDEOLAR

VR müthiş bir araç. 360 derece videolarla, anında dünyanın başka bir yerinde su altında, uzayda, bir uçak kokpitinde olmanız mümkün. Sağa, sola, yukarı aşağı  bakmayı unutmayın. Ayrıca canlı yayın olarak kullanıldığında bulunmaz bir nimet.

VR OYUN VE UYGULAMALAR

Videoları izlemek güzel ama kendiniz dener gibi hissetmek istiyorsanız oyunlar ve etkileşimli uygulamalar gerekli

Örneğin aşağıdaki uygulama / oyun yüklenince düşüp ölmekten korkmadan sonunda dağa tırmanabileceğiz.
The Climb

The Walk filminde olduğu gibi yerden yüzlerce metre yukarıdan yürümek denenebiliyor.

Android cep telefonu ve cihazlar için uygulamaların toptan listesi:

https://play.google.com/store/search?q=vr&c=apps&hl=tr

VR MİMARİ

Mimari alanında heyecan verici imkanlar sunuyor. Tasarlanan binaları daha yapmadan gezmek aksaklıkları incelemek ve müşterilerden görüş alabilmek. İzleyelim.

VR DÜNYAYI GEZMEK

VR ve Google Street işbirliği ile hiç gitmediğiniz yerleri gezmek mümkün. Böyle fotoğraflar çekmek de. Şu yazımda okuyabilirsiniz.

Telefonunuzla, Tabletinizle 360 Derece Küresel Fotoğraflar Çekin – Photo Sphere – Fotoğraf Küresi

VR İŞ DÜNYASI

İş dünyası toplantıları artık VR yapacak. Çünkü sanal ekranlarda veriler izlemek planları, modelleri görmek ve farklı bölgelerde yaşayan çalışanları bir araya getirmek mümkün olacak. Home office / evden çalışma daha yaygınlaşacak. Trafik azalacak. Gitmek yerine orada olmuşçasına deneyimlemek gelecek.

Mesleki eğitimler için de pahalı ekipmanlar ve kaynak ayırmak yerine kişiler sanal dünyada bot müşterilerle iletişimi geliştirecek, tamir etmeyi, üretmeyi ileri taşıyan yeni yöntemleri deneyecek çalışanlar puan kazanacak ve sonraki level’a geçecek!

Sizin yerinize çevreyi dolaşan tekerlekli gezgin robotlar yaygınlaşacak.

VR EĞİTİM

Eğitim anlamında da büyük olanaklar sağlayacağı ortada. Güneş tutulmasını bizzat izlemek bambaşka, demir madeninin nasıl çıkarıldığını görmek, dünyanın en iyi sanat eserlerini o müzelere gidemesek de, tam önlerinde durup kalabalık olmadan inceleyebilmek müthiş imkanlar.

Elbette tehlikeli olduğu için defalarca pratik yapılması gereken her türlü öğrenme ortamı da VR ile mümkün. Örneğin pilot eğitimlerindeki simülatörler, yarış arabası sürmek,  zor parkurlarda koşmak, kimya deneylerini hazırlamak, bir nükleer santralin iç yapısını kavramak…

Eğitimde Sanal Gerçekliği tüm detayları ile anlatabilmek için yeni bir site açtım.
https://www.egitimdevr.com/

İşim neticede eğitim. Okullarınızdaki projeler için benimle iletişme geçebilirsiniz. Lütfen üstteki siteyi de takibe alın.

Google’ın dünyanın çeşitli okullarında Cardboard veya alternatif cihazlarla VR eğitim programı başlattığını da söyleyelim.

Google Expeditons web sayfası : https://www.google.com.tr/edu/expeditions/

VR ORDU

Personel kaybı olmadan zor görevleri yüzlerce kere yapmaları isteniyor askerlerden. Gidecekleri mekana daha ayak basmadan sanal mekanlarda oraları ezberliyorlar. Nereye döneceklerini nerede saklanacaklarını biliyorlar. Hangi senaryo gerçekleşir ve yanlış karar verirlerse öleceklerini kavrıyorlar. Kısacası savaş simülasyonları binlerce saatlik geleneksel eğitimden çok daha verimli. Çünkü gerçeklik duygusu aynı adrenalini salgılamanızı sağlıyor. Aynı panik kontrolünü  ve takım çalışmasını yapmak zorunda kalıyorsunuz.

VR EMPATİ – DUYGUDAŞLIK

Sanal gerçeklik bir başka insan ile yer değiştirmenizi de sağlayabilir. Örneğin bir ömrü erkek olarak yaşamış olabilirsiniz. Ancak bir kadının baş kısmındaki kamera ile sanal gerçekliğe girip onun gözünden onun dünyasına konuk olabilirsiniz.

Chris Milk: Sanal gerçeklik, üstün duygudaşlık makinesini nasıl yaratabilir?

VR GELECEĞİN HABERCİLİĞİ Mİ?

VR SECOND LIFE

İlk çıktığında aslında amacı ikinci bir hayat alanı olmaktı. Belki de sonunda bu amaçlarına ulaşacaklar.

VR SANAT

VR ile konserler de izlenebiliyor. Hem de 3d ses desteği ile. Şu makalemi okuyabilirsiniz.

Google Sanat İçin 360 Dedi

VR KORKU / ŞİDDET

İnsanlar için çok gerçek olan bu ortamdaki, korku filmlerinin veya şiddet eğilimli oyunların yaratacağı travmanın gücünü tahmin etmek zor değil. Aşağıya bu yazıyı okuyabilecek çocukları ve hassas kişileri düşünerek orta şiddet korkutucu bir VR deneyim örneği ekliyorum. En korkunçlar cidden korkunçlar! Ve bunlar ücretsiz hemen indirilebiliyor. Ciddiyim. İzlemeden de geçebilirsiniz. Bir de bunu VR başlığı ile izlediğinizi düşünün. Dolayısıyla VR bir yandan harika bir deneyim kaynağı ama bir yandan da gerçek bir kabusun başlangıcı.

PEKİ YA 5 DUYU?

Şimdi denebilir ki “Sadece gözle olur mu bu iş? Gerçeklik sadece görmek değildir.”
Çok doğru, öyleyse sanal olarak yapılan diğer çalışmaları söyleyelim.

Gerçekçi duymamız için 3d mikrofonlarla kayıt yapılıyor. Böylece kafanızı çevirişinize göre ses kaynağının yeri değişiyor.

Yürümek için platformlar yapılıyor. Aşağıdaki örnek fikir verebilir.

Dokunma için özel elbiseler tasarlanıyor. Dokunma hissi vermesi hedefleniyor.

Aşağıdaki ilginç bir şey değil mi?

Koku için çok çeşitli kokulardan ana kokuları sentezleyebilen maske tipi VR cihazlar çoktan üretildi.

Kuş Gibi Uçun (Dikkat edin, rüzgar da var, hatta koku da)

Vücudun düşme ve sallanma gibi hareketleri hissetmesi için aynı şekilde hareket eden makineler / simülatörler de hazırlanıyor.

SANAL GERÇEKLİK ODALARI

GERÇEK DÜNYADA DA INTERNETTE OLDUĞU GİBİ GECİKMELER TAKILAMALAR TEKNİK ADIYLA LAG OLSA NASIL OLURDU?

VR GÖRÜNTÜLEME GÖZLÜKLERİ

Oculus Rift

Bu firma Kickstarter kampanyası ile başlamıştı Facebook satın aldı. Güçlü bir bilgisayara bağlanarak çalışıyor. İçine telefon takılmıyor.

https://www.oculus.com/en-us/rift/

HTC Vive

http://www.htcvive.com/

Google Cardboard

İçine herhangi bir cep telefonu yerleştiriliyor. Karton ve en ucuz çözüm.
https://www.google.com/get/cardboard/

Uygulamalar: https://play.google.com/store/apps/collection/promotion_3001527_cardboard_apps

Shinecon VR: Plastik ve mercekleri ayarlanabilir cep telefonunuz ile uyumlu VR gözlük.
Google Cardboard satın almak veya Shinecon VR satın almak için tıklayın: www.3dgozluk.com

Samsung Gear VR

https://www.samsung.com/global/microsite/gearvr/index.html

Samsung Gear VR (İçine Samsung model telefon yerleştiriliyor)

LG 360 VR

LG’nin yeni duyurduğu VR gözlüğü içine gözlük takılmıyor ama kullananlar gözü yeterince kapatmadığı ve kenardan ışık sızdığı için sıkıntı yarattığını söylüyor.

http://www.lg.com/us/mobile-accessories/lg-LGR-100-LG-360-VR

SONY PLAYSTATION VR

Playstation oyun konsolu olarak güçlü kullanıcı desteği olan bir platform. VR gözlük bu platforma bambaşka bir güç katacak.
https://www.playstation.com/en-us/explore/playstation-vr/

APPLE VR

Appel boş durmuyor. Ellerinde Pixar var. Para gani. En iyi tasarımcılar mühendisler var. İlginç bir ürün bekliyorum. Ama umudum AR ile VR arası bir icat olması.

Başlat – Ernest Cline 

Virtual Reality kavramının şahı olan kitaptır. Önümüzdeki yıllar bu kitaba çokça gönderme yapıldığını göreceksiniz.

Bu olaylar başımıza ilk önce “Ready Player One” adlı kitap ile açıldı diyecek gelecektekiler. Okumadıysanız mutlaka okuyun derim. Şuralarda bir yerde Fundalina sayesinde öğrenmiş 3 günde yutmuş herkese önermiştim. Benim de yazasım var.  🙂 Şimdi Fundalina’dan okuyalım http://www.fundalina.com/ready-player-one-baslat/

The Lawnmower Man (Bahçıvan)

Ürperticiydi. Sanal gerçekliğin, zeka gelişimi ile bağlantılı kullanılabileceği fikri oldukça iyiydi. Belki de kullanılacak da.
Sanal bir dünyada beyni dijitalleştirerek ebediyen yaşayabilme fikrinin öncülerindendi.

http://www.imdb.com/title/tt0104692/?ref_=fn_al_tt_3

Jony Mnemonic

Arkadaş kimse mi izlememiş bu filmi? Adam için izleyin bari 🙂 Keanu Reeves
Şaka bir yana, beyinlerine şifreli bilgileri depolayıp kuryelik yapabilen özel insanlar hakkında bir bilim kurgu olmasına karşın VR bize bu filmde göz kırpmıştı.
http://www.imdb.com/title/tt0113481/?ref_=nm_flmg_act_38

https://en.wikipedia.org/wiki/Johnny_Mnemonic_(film)

Sonsöz:

“Virtual Reality nereye gidecek?” derseniz. Bir sonu yok. Belki Matrix, belki beynin tamamen dijital hale getirilip bilgisayara aktarılması ve sonsuz bir zamanda hep yaşamak.

İnsanların hayallerinin sonu yok.

Belki de kimse dile getirmese de, uyuşturucular gibi tüm dünyada toptan yasaklanabilir de, insanlığın gerçeklik duygusunun tekrar kurulması için.

Ah unutmadan altın yaşlılar VR deneyince ne dediler? 🙂

Not 1: Aklıma estikçe bu yazıya, video, uygulama yeni başlık vb. ekleyebilirim. En iyisi favorilerinize atın. Dursun.

Not 2: Ben elimden geldiğince yazdım anlattım. Arkadaşlarınızın da öğrenmesi için lütfen paylaşın.

Kaynakça:

https://en.wikipedia.org/wiki/Virtual_reality

www.3dgozluk.com

https://www.oculus.com

https://www.playstation.com/en-us/explore/playstation-vr/

https://www.samsung.com/global/microsite/gearvr/index.html

http://www.lg.com/us/mobile-accessories/lg-LGR-100-LG-360-VR

https://www.youtube.com/results?search_query=virtual+reality+

http://secondlife.com/

10 Virtual Reality Games to Watch in 2016

http://www.imdb.com/title/tt0113481/?ref_=nm_flmg_act_38

http://www.imdb.com/title/tt0104692/?ref_=fn_al_tt_3