Uzayda Bir Muz

Sanatçı Cesar Saez Arjantin doğumlu ve Montrealli aynı zamanda çılgın projelerin tasarımcısı. Son projesi bir milyon dolara varan bütçesiyle devasa boyutlarda bir muzu Helyum gazıyla doldurup Amerika Birleşik Devletleri’nin Teksas eyaleti üzerinde gökyüzüne daha doğrusu yakın uzaya, yörüngeye yollamak. 30-50 km. yükseklik hedeflenen projede tahmin ettiğiniz gibi biliminsanları, mühendisler, gönüllüler yıllardır çalışıyor. 2008 yaz aylarında uzaya yollanması planlanan muzun inşası ve nedenlerine bakalım.

Projenin Adı: “Texas Üzerinde Yerdurağan Muz | Geostationary Banana OverTexas”

İsim müthiş teknik bir terimle başlıyor “Geostationary / Yerdurağan”. Sadece ismi anlamak bile, işin düzeyini ortaya çıkarıyor. Geostationary terimi genelde özel bir yörüngeyi anlatıyor. Gönderilen uyduların dünyadan sabit görünecek şekilde dünya ile aynı şekilde dönmesini anlatıyor. (Detaylı bilgi için bakınız)

Özellikle TV ve iletişim uyduları herkesin kullandığı çanak antenlere yayın yollarken dünyanın etrafındaki yörüngelerinde sürekli aynı koordinatta bulunmaları gerekiyor. Zamanında bu konuyu bilimkurgunun ve bilimin yıldız yazarı olan Arthur C. Clark düşünmüş hatta bu iletişim uydularının 35,768 km yükseklikte bulunan bu hayali konumuna Clarke Kuşağı (Clarke Belt) deniyor.

Elbette ekvator üzerindeki bir uydunun dönüş hızı ile dünyanın dönüş hızı çok yakın. Burada ise şekil muz olduğundan bu dönüşü spinler atarak sağlaması düşünülmüş. Buna tekrar geleceğiz.

Projeyi tasarlamak ciddi bir mühendislik çalışması olmuş, uygun malzemenin seçimi hiç kolay değil. Sonuçta dev muzun iskelet sisteminde bambu ve balsa ağacı kullanmaya karar vermişler. Bambuyu da balsa ağacını da düşününce hafiflik, esneklik ve muzun biçimine uygunlukları yanısıra, dayanıklılık ve hafiflikleriyle güzel seçim diyorum. Sanırım organik bir malzeme olmaları da tercih nedeni. Bambu iskelet, sentetik sarı bir kağıtla kaplanıyor. Sonra boyanarak muzların üzerinde görmeye alışık olduğumuz renk geçişleri ve benekler oluşturuluyor.

Muzun şeklinin bir ay boyunca korunması için muzla birlikte fazladan gaz yollanacak ve vanalar aracığıyla kaybedilen gaz tamamlanacak. Ayrıca zekice bir tasarım daha var. Dilimlerden oluşturulan gövdede gaz dolu bölme ve boş bölme arka arkaya konuyor. Yanyana gaz dolu bölümler olmadığı için kazalarda ve çeşitli aksaklıklarda yapı korunuyor.

Muzun spinler atarak dönerek hep aynı yerde kalması güzel fikir ama atmosferde aynı yükseklikte kalmayı ve hep dünyaya yatay kalmayı başarmak için jireskop adlı mühendislik harikası cihazlar gerekiyor. Hava sanayinin vazgeçilmez öğeleri olan jiroskoplar havadaki nesnenin dünyaya göre konumunu yönünü anlamamızı ve sabitleyebilmemizi de sağlıyor. (Jiroskopları merak ediyorsanız lütfen tıklayın.) Bu jiroskoplar muzun kuyruk bölümüne takılıyor.

Jiroskop Nedir? (video)

Muzun hemen hemen bir ay boyunca eyalette gece gündüz izlenebilmesi planlanıyor.

Son olarak “Neden muz? Halen anlamadık” diyenlere açıklama:(Sanatçının sitedeki “on the Consept” bölümünde yer alan açıklaması özetlenmiştir.)

“Neden muz? Çünkü çok katmanlı anlama sahip. Çünkü “basit”, bu sebeplerden biri. Bir mesaj olarak süper basitleştirilmiş bir mesaj, o sentetik, sembolizmi kullanan bir sembol. Bir ikon ya da.. sorgulama, kullanışsız ve absürd, neyse o, “Muz ahmaklığa yönelik bir şaka”, tuhaf; bir komedi duygusuyla tuhaf, müdaheleci olmadığı gibi tehditkar değil ve “Teksas göğüne komik bir şey getirmek istedim. Muz banal, görsel. O bir kurgu ve canlı 3boyutlu. O sürreal, düşümsü. Rüyagörenlerin dünyasında inançlı biri. Belki Texas göğünde görünen muz “mesaj” anlamına gelecek. Bir alamet. (Belki bir yön verecek belki kahinvari bir im. O varoluşun gösterilmesinin temsili. Muz “pop” (ve yabancı), ortak bir şey, buraya çok uzaktan geliyor. Çünkü Teksas’ta muz yok. En azından muz çiftlikleri yok. Texas’da muz yetişmiyor. Bu ironik bir durum. Bir paradox gibi küresel boyutlarda yerel hareketler hakkında bir paradox. Bu gözüpek bir hareket. Meydan okuyan cüretkar bir kovboy rolü. Muz çok maço ve cinsel gücün simgesi- öyle diyorlar-. Teksas’da çünkü Teksas petrol demek bolca Walmarts, Exxons ve Halliburtons demek. (ve The Ranch). Bu etkileyici olmayı deneyen soytarıca bir hareket .
Şovun sonunda gökyüzündeki muz ve reklam endüstrisine aynı zamanda Warhol sanatına görülmedik acaip bir manzara sunacak . (Andy Warhol herkes bir gün 15 dakika ünlü olacak diyen film yapımcısı ve sanatçı. Detaylı bilgi için tıklayınız)

Sanatçı Cesar Saez ile yapılan röportajlar:

“Texas Üzerinde Yerdurağan Muz” resmi sitesi:

http://www.geostationarybananaovertexas.com/

Kaynakça:
http://www.flasher.com/view_profile.php?profile_id=182

Jiroskop / Gyroscope
Tübitak Bilim ve Teknik
http://en.wikipedia.org/wiki/Gyroscope

Arthur C. Clarke
http://en.wikipedia.org/wiki/Arthur_C._Clarke

Not: Bu konu Google arama sonuçlarına göre Türkçe’de ilk kez yayınlanmıştır. Yazılı basının veya web sitelerinin alıntı yapmak için iletişim kanalıyla izin almaları gereklidir.