WandaVision adlı diziyi izleyen izleyiciler, belki ilk kez Theseus’un Gemisi kavramını duydular. Felsefenin en zorlayıcı sorularından birine, sağlam adımlarla yürümeye hazır mısınız?
Vikipedi’ye hızla bakarsanız:
“Theseus’un Gemisi, tüm orijinal bileşenleri değiştirilen bir nesnenin aynı nesne olarak kalıp kalmayacağına dair bir düşünce deneyidir. Theseus, Atina’nın efsanevi Yunan kurucu kralıydı ve antik filozoflar (örneğin Herakleitos ve Plato ) tarafından şu soru ortaya atılmıştı: Theseus’un gemisi bir limanda tutulsa ve gemideki her parça birer birer değiştirilseydi, o zaman yeni bir gemi mi olacaktı?
Takip eden bazı sorular yaygındır: Aynı gemi değilse, o zaman Theseus’un gemisi olmayı hangi noktada bıraktı? Aynı gemiyse, çıkarılan tüm parçalar bir gemi oluşturmak için yeniden birleştirilebilir mi ve bu halen Theseus’un gemisi olabilir mi?
Konsept, Batı felsefesinin en eskilerinden biridir ve MÖ 500-400 zamanına kadar uzanır. Metafizik alanında yaygın bir temadır.”
(Bu arada felsefede Metafizik çoğu kişinin sandığı gibi doğaüstü, ruh, cin, peri anlamına gelmez. Anlamı en yanlış bilinen kelimedir.)
Bu soruyu irdelediğim videoyu izleyelim.
Kanala üye olarak destek olabilirsiniz: https://www.youtube.com/suleymansonmez
Marvel WandaVision Dizisinde Gemi
Vision, White Vision’a sorar. ” ‘Theseus’un Gemisi’ adlı düşünce deneyine aşina mısın? Kimlik metafiziği alanında…?”
“Doğal olarak, elbette” diye yanıtlıyor White Vision. Ardından hem Vision’ın hem de izleyicilerin hatırına Theseus’un Gemisi hakkında kısa bir bilgi veriyor:
“Theseus’un Gemisi bir müzede bulunan bir eserdir. Zamanla, ahşap kalasları çürür ve yeni kalaslarla değiştirilir. Orijinal bir tahta kalmadığında, o hala Theseus’un Gemisi midir?”
White Vision’ın Theseus Gemisi açıklaması iyi ama yine de kavramı daha da genişletmeye değer. Theseus’un Gemisi, tüm zamanların en yaygın ve önemli felsefi kavramlarından biridir. Onu anlayarak ve paketini tamamen açarak, Marvel Sinematik Evreninde kimliğin doğası için tavşan deliğinin ne kadar derine indiği hakkında bir fikir edinebiliriz .
Thomas Hobbes:
“Asıl Theseus gemisinin yenilenen tahtaları başka bir gemi oluşturmak için toparlansa o gemi Theseus’un gemisi olur mu?”
PARADOKSUN DÖRDÜNCÜ BOYUT CEVABI:
Bu paradoksun cevabı dördüncü boyut kullanılarak açıklanmış.
Dört boyutluluk:
Ana madde: Perdurantizm https://en.wikipedia.org/wiki/Perdurantism
Ted Sider ve diğerleri, nesnelerin zaman içinde dört boyutlu nedensel seriler olarak üç boyutlu “zaman dilimleri” olarak ele alınmasının Theseus Gemisi sorununu çözebileceğini öne sürmüşlerdir, çünkü böyle bir yaklaşımda, tüm dört boyutlu nesneler sayısal olarak kalır. bireysel zaman dilimlerinin birbirinden farklı olmasına izin verirken kendileriyle aynıdır. Bu nedenle, yukarıda bahsedilen nehir, zaman içinde sayısal olarak kendisiyle aynı kalırken, kendisinin farklı üç boyutlu zaman dilimlerini içerir; aynı nehir zaman dilimine asla iki kez girilemez, ancak aynı (dört boyutlu) nehre iki kez girilebilir.
(David Lewis, Amelie O. Rorty’de “Survival and Identity” [ed.] The Identities of Persons (1976; U. of California P.) Philosophical Papers I’de yeniden basılmıştır. )
Theseus’un Gemisi Örnekleri
https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_Ship_of_Theseus_examples
Farklı kültürlerde aynı soru:
https://en.wikipedia.org/wiki/Anatt%C4%81
SONSÖZ
Bugünün dünyasında organ nakli, kornea yenileme, protezler ile insan bedeninin tamamlanması, saç ekimi, güzellik endüstrisi ve transhuman ile teknolojik gelişmiş yarı sibernetik canlılar olma yolunda ilerlerken en azından Elon Musk beyin implantlarını beynimize yerleştirmeden sorulması gereken bir soru.
Gemi sürekli değişiyor. Bu defa gemi biziz.
Gelecek on yirmi yıl içinde insan halen aynı insan olarak kalmaya devam mı edecek yoksa çok büyük değişimler bizi mi bekliyor?
EPOSTA ABONELİĞİ İÇİN
Aşağıdaki formda e-posta adresinizi yazın, gelen e-postaya onay verin.E-posta aboneliği için e-posta adresinizi eklemeniz, aşağıdaki konuları anlayıp izin verdiğiniz anlamına gelir.
Lütfen okuyunuz. Temel olarak, siteden (Güneşin Tam İçinde) ve yazardan (Süleyman Sönmez) e-posta bülten almaya izin vermek anlamını taşır. Bu iznin temeli: okunacak yazılar, izlenecek videolar, dinlenecek podcastlar, fotoğraflar, tanıtılacak ürün, kitap, site, uygulama, yapay zeka, eğitim, gezi, teknoloji, anket gibi içerikler ve kampanyalar olabilir. Bültenin içeriğinde, bülten sponsorunun ürün ve hizmetine ait bilgi, link ve banner yer alabilir. Bülten e-posta sistemi substack isimli dünyaca çok bilinen, güvenilir e-posta sistemi tarafından gönderilir. E-postalar yeni bir e-posta dağıtım sistemine geçmek dışında üçüncü şahıs ve şirketlerle paylaşılmaz. İşleyiş gereği yurtiçi ve yurtdışındaki server sistemlerinden hizmet verilebilir. Spam gönderilmez. İstediğiniz noktada, tek adımla her e-postanın en altındaki "Unsubscribe" seçilerek üyelikten çıkılır ve siz tekrar e-posta abonelik formuyla veya bülten sayfasında üye olana dek yeni e-posta almazsınız. İlginiz için teşekkür ederiz.