Frizbi, Çılgın Uçan Disk | Frisbee

Dünyanın en keyifli oyunlarından birisi 80’lerin ve 90’ların harika frizbisini, sahillerimizde, çimenlik alanlarımızda yeniden oynamanın zamanı geldi. Eğer ilk kez duyuyorsanız bu muhteşem uçan diskle karşılaşmaya hazır olun. Önceden oynadıysanız işin ustalarını izleyin…

Görsel: silent7seven | Creative Commons lisansı ile kullanılmış ve yeniden düzenlenmiştir.

Çocukluğumun en vazgeçilmez aktivitelerinden birisi yayla ok atmak ise, diğeri frizbi oynamaktı. 80 ve 90’lı yılların çocuklarının bedensel oyunlara düşkünlüğü fazlaydı. Çok sayıda oyun bilinir ve her an istenen bir alet değişime uğratılıp oyuncak yapılıp kuralları ve turnuvaları ile oynanırdı. Tüm gün dışarıdaydık. Okullar sabahın tan karanlığından, gecenin doğuşlarına kadar sürmezdi. Sınavlar bu kadar yoğun değildi. Bunun avantajı ile çeşitli illerde, çok çeşitli oyunların icat edildiğini duyar ve onlardan öğrenirdik. Benim çocukluğumu yaşadığım semtin frizbi tutkusu ise çok güçlüydü. Bu tutkuyu Yıldız Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi önündeki açıklıkta, kalabalıktan tek bir kişiye bile çarptırmadan frizbi oynamaya hevesli arkadaşlarımla sürdürecektim. (Aslında arada bir birine çarpardı ama bu oyuna aniden katılan birisi yüzünden olurdu :)) Bir gün böyle bir yazıya konu edeceğimi bile düşünmemiştim aslında ama bu keyfi sizlerle paylaşmayı istiyorum. Çünkü frizbi, yaşa bakılmadan rahatça oynanabilen ve zihni dinlendiren bir spor.

Şimdi bu girişten sonra, eğlenceli bir süreçle frizbiyi ve oyunu tanıyacağız.

FRİZBİ NEDİR? NASIL OYNANIR?

İlk olarak frizbi / frisbee uçan bir disk anlamına gelir. Çoğunlukla plastik bir malzemeden üretilir. Bazı frizbiler daha sert plastikten üretilir. Yapılan oyun şekline göre ağırlıkları farklıdır ve biçimleri özenle hazırlanmış, aerodinamik etkiler hesaplanmıştır.

Frizbi, bir elde tutulduğunda baş parmak üstünde diğer parmaklar kenarlarında olmak üzere çevrilerek fırlatılmaya hazırdır. Ucu yere paralel değil açılı tutulurak elden çıkarılarsa gidişi daha düzgün olur. Amaç frizbinin dengeli bir şekilde kayarak attığınız kişiye ulaşmasıdır.

Başlarda frizbiyi dümdüz göndermek kolay olmaz. Genelde atmak istediğinizden daha fazla sağa ya da sola gider. Ne kadar sert atarsanız o denli kontrolsüz gider.

Rüzgar frizbi oyunu için çok belirleyici bir etkendir. Klasik bir frizbiyi rüzgara karşı fırlatmak alabora olmasıyla sonuçlanır. Ancak işin ustaları dizlerinden birinin üstüne inip yere yaklaşarak hava akımını karşıdan değil üstten alarak güvenli bir hava koridorundan uçan disklerini geçirebilirler.

Bazı frizbiler gece de oynanabilmeleri için forforlu boyalarla renklendirilir. Fırlatıldığında havada dönerek gidişlerini seyretmek müthiştir.

Frizbi sporunun tüm bedeni çalıştırması ve hareket halindeyken sizin fiziksel enerjinize göre şekillenmesi her yaş ve ortam için bulunmaz fırsat haline getirir. Taşınması kolaydır, hafiftir. Belli bir büyüklükte saha dışında özel hiçbir şey gerektirmez. Yaralanma riski düşüktür. Kafanıza bile çarpsa yakından atılmadıkça ciddi bir sakatlanmaya neden olmaz.

FRİZBİ NEREDEN ÇIKTI? BU İŞİN TARİHİ NEDİR?

Mohaç seferleri sırasında 🙂 ehm. İşin şakası tabii ki bu. Çıkış kaynağı Amerika Birleşik Devletleri. Bakın Wikipedia nasıl anlatıyor:

Bize göre solda bulunan Frederick Morrison sağdaki ise frizbi üzerine kitap yazan Phil Kennedy.
Kaynak: Dailymail

1950’li yıllarda Walter Frederick Morrison adlı bir girişimci, halkın UFO’lara olan ilgisinden dolayı bir oyuncak yaptı. Bu oyuncak küçük Uçan dairelere benzemekteydi. Morrison bu oyuncağa ilk başta “Plüton Tabağı” adını verdi ve bu oyuncak kısa sürede tanındı. Oyuncağı Wham-O adlı bir firma üretiyordu ve satışlarını arttırmak isteyen firma, Richard Knerr’i ülkenin doğusuna gönderdi. Knerr, yaptığı uzun yolculuklar sırasında üniversite öğrencilerinin birbirlerine teneke kutu kapağı atarak oynadıkları bir oyun gördü.

Öğrenciler bu oyuna “freesbee” diyorlardı. Bu adın kullanılmasının sebebi; öğrencilerin oynadıkları teneke kapağı 1870’li yıllarda kurulmuş ve evlere teneke kutularda kek ve bisküvi servisi yapan bir firmaya aitti. Firmanın kurucusu William Russell Freesbee’nin resmi, kutu kapaklarını süslemekteydi ve öğrenciler onun adını oyuna vermişlerdi. Knerr, 1959 yılında Freesbee adını tescil ettirdi. Bundan sonra oyunun adı böyle anılmaya başlanmıştır. Bu sözcük, 1980’lerde “frizbi” olarak Türkçe’ye de girdi. Önceleri çocukların severek oynadığı bir oyuncak olan frizbi, sonraları büyüklerin de pikniklerde ve sahillerde oynadığı bir oyun oldu.

Frizbiler yalnızca oyuncak olarak olarak kullanılmadı. 1960’lı yıllarda ABD Deniz Kuvvetleri havada süzülerek ilerleyen işaret fişekleri tasarlamaya karar vermişti. Bunun için frizbiler model alındı. Yaklaşık 400.000 dolar harcanan bir proje başlatıldı. Frizbilerin uçuşu rüzgar tünellerinde incelendi. Frizbiler, gelişmiş kameralar tarafından kaydedildi ve etkili frizbiler tasarlandı. Bu frizbiler, gece karanlığında aydınlatma fişeği olarak da kullanıldı. Kaynak: Vikipedi

Plastik Frizbinin mucidi Fredrick “Fred” Morrison 90 yaşında vefat etti. (CNN’in vefat haberi)

Frizbinin daha detaylı tarihi için: http://inventors.about.com/library/weekly/aa980218.htm

Görsel: brtsergio | Creative Commons lisansı ile kullanılmış ve yeniden düzenlenmiştir.

FRİZBİ KOLEKSİYONCULARI VE REKLAM AMAÇLI FRİZBİLER

Frizbi insanların ellerinden düşürmedikleri ve havada süzüldüğünde pek çok kişiyi etkileyen bir görüntü. Böylece reklam sektörünün de ilgisini çekiyor. O denli geniş çeşitlilikte reklam amaçlı frizbi üretiliyor ki.

Şu siteye girerseniz: http://www.frisbeecollective.com karşınıza 240’dan fazla orijinal frizbi tasarımı çıkacak.

Aralarında Mc Donalds için üretilen modeller olduğu kadar ünlü müzik grubu Beatles için, Başkanlık seçimlerinde propoganda amacıyla Ronald Reagan için, dev güreşçi Hulk Hogan için, ünlü ticaret sitesi ebay için, Star Wars serisindeki karakterler için, Nisan 1 şakaları festivalleri için, smiley 🙂 karakteri için hatta Yaz Olimpiyatları için oluşturulmuş harika örnekler var bu galeride. En beğendiklerimden birisi de otomobil lastiği üreticisi Good Year için üretilen tekerlek görünümlü frizbi oldu.

Demek ki bu tutan bir reklam kampanyası. Yaz aylarında ülkemizdeki reklam ajansları bu çeşit kampanyaları organize edebilir. Frizbi turnavaları düzenleyerek maliyeti plastik kadar olan bu harika aracı ücretsiz dağıtabilir.

TURNUVA SPORU OLARAK FRİZBİ

Görsel: San Diego Shooter | Creative Commons lisansı ile kullanılmıştır.

Futbol kadar tutkuyla izleyicileri olan turnuvaları ve takım oyunları da var frizbinin.

Özellikle World Flying Disc Federation (WFDF) (Dünya Uçan Disk Federasyonu) bu konuda en tanınmış olanı. Resmi siteleri: http://www.wfdf.org/

Görsel: brtsergio | Creative Commons lisansı ile kullanılmıştır.

Ultimate Frisbee, denen oyun şeklinde futbol, basketbol birleşiyor 14 kişilik takım oyununda frizbi rakibin bitiş noktasına taşınıyor ve dans ediliyor. Özel frizbinin ağırlığı 175 gram.

Frisbee Golf, denen oyun stilinde ise tam bir stress atma noktasında hissedebilirsiniz. Geniş bir arazide ormanlık alanda golf oyuncuları gibi uzaktaki bir hedefe doğru elinizdeki diskleri fırlatıyorsunuz. Bu olay tabii diskler bitene dek sürüyor. Sonradan toplamak ayrı bir iş gibi görünse de bunun da ayrı bir keyfi var.

Free Stil – Serbest Stil Frizbi oyununda ise neredeyse kural yok. Özellikle kumsal alanlar da yapılan aktivitelerle artistik hareketler yapılırken zarar görmemeleri sağlanıyor ve 160 gramlık özel frizbiler kullanılıyor.

Distance – En uzağa gönderme yarışı ise başlıbaşına bir alan. Olimpiyatlardaki disk fırlatmadan farklı. Yine özel diskler kullanılıyor. Bu sporda ise 175 veya 200 gramlık frizbiler seçiliyor.

Bu 4 stil için gereken frizbilerin özellikleri ve çeşitleri şuradan bakılabilir:
http://www.frisbeedisc.com/products/index.html

FRİZBİ VE KÖPEKLER

Görsel: Emery_Way | Creative Commons lisansı ile kullanılmıştır.

Frizbi sadece insanlarla oynanmaz. Bir köpeğiniz varsa bu oyuncakla inanılmaz eğlendiklerini onlara doğru attığınızda zıplayarak havada kaptıklarını ve size geri getirdiklerini göreceksiniz. Internette çok sayıda köpeğiyle harika maçlar çıkaran oyuncu videosu bulunabiliyor.

http://www.dailymotion.com/swf/video/xbhq3w

FRİZBİ FOTOĞRAFLARI

Yüzbinlerce fotoğraf. Sayının büyüklüğü Flicr denen muazzam fotoğraf sitesinde ne kadar çok frizbisever olduğunu gösteriyor. Aşağıdaki slayt gösterisi sürekli farklı fotoğraflar getirir ve ileri diyerek fotoğraflara bakılabilir. Tam ekran yapıp izlenebilir.

POPÜLER KÜLTÜR – TRON FİLMİNDE FRİZBİ

Bilgisayarla ve konusu da bilgisayar olan ilk özel efektli film Tron’da frizbi benzeri cihazlarla mücadeleler yapılıyordu.

SON SÖZ

Görsel: mallix | Creative Commons lisansı ile kullanılmış ve yeniden düzenlenmiştir.

Aslında sözden çok hareket gerekli. Bir frizbi satın alınmalı. Birkaç arkadaşa ayarlanmalı. Şöyle genişçe bir yere gidip iyice oynamalı. Deneyerek ve eğlenerek daha iyi atışlar zıplamalar yakalamalar gerçekleşecektir.
Haydi ne duruyorsunuz? 😉

KAYNAKÇA:

Flying Disc – Wikipedia
http://en.wikipedia.org/wiki/Flying_disc

Frizbi – Vikipedi
http://tr.wikipedia.org/wiki/Frizbi

Orijinal Frizbe Sitesi:
http://www.frisbeedisc.com/

World Flying Disc Federation (WFDF) – Dünya Uçan Disk Federasyonu
http://www.wfdf.org

Ultimate Frisbee
http://www.whatisultimate.com

Flickr
http://www.flickr.com/search/?q=frisbee&l=cc&ct=0&mt=all&adv=1#page=1

Frisbadelic
http://www.frisbadelic.com/media.html

Frizbi Derneği
http://www.radikal.com.tr/Radikal.aspx?aType=RadikalDetay&ArticleID=963180&CategoryID=79
http://www.stargazete.com/pazar/-frizbinin-dernegi-kuruldu-atiyorsun-degil-mi–haber-232942.htm

Frizbi Golf Flash Oyunu
http://www.miniclip.com/games/disc-golf/en/

Görsel: Urban Combing (Ultrastar175g) | Creative Commons lisansı ile kullanılmış ve yeniden düzenlenmiştir.

Not: Bu yazı izinsiz kopyalanamaz. Tüm hakları Güneşin Tam İçinde sitesine ve yazara aittir. Yazı içindeki görseller ilgili sanatçıların iznine tabidir.