El Cezeri’nin Muhteşem Kitabı

Ebû’l İz İsmail İbni Rezzaz El Cezerî, 1136-1206 yılları arasında bugünkü Şırnak Cizre’de yaşamış bir mucit ve mühendis olarak biliniyor. Sibernetikte ilk adımları attığı ve ilk robotu yapıp işlettiği düşünülen El Cezeri’nin Leonardo da Vinci’ye ilham kaynağı olduğu düşünülüyor.

Dünyanın en eşsiz bilim insanlarından birisi. El yazması orijinal kitap.

El Cezeri – Ustaca Mekanik Cihazlar Hakkında Bilgi Kitabı: Orijinal Kitap – El Cezeri
E-Kitap tıklayıp satın alabilirsiniz. Dijital bir kitaptır. Cihazdan okunacaktır.
https://play.google.com/store/books/details?id=dLdxDAAAQBAJ

1136 yılında Cizre’nin Tor semtinde doğdu. Sibernetik alanının kurucusu sayılan fizikçi, robot ve matris bilimcisi El-Cezeri, 1206 yılında Cizre’de hayatını kaybetti. fizik ve mekanik üzerine ve birçok ilklere ve icatlara imza attı.

Batı edebiyatında MÖ. 300 yılında Yunan matematikçi Archytas tarafından buharla çalışan bir güvercin yapıldığı belirtilse de robotik konusunda bilinen en eski yazılı kayıt Cezeri’ye aittir.

Dünya bilim tarihi açısından bakıldığında, günümüzün sibernetik ve robotik alanında ilk araştırma yapan bilim adamı olan Cezeri’nin yaptığı otomatik makineler, günümüzün mekanik ve sibernetik bilimlerinin temel taşlarını oluşturmaktadır.

Dünya bilim tarihi açısından günümüzün sibernetik ve robotik alanında çalışan ilk bilim insanı olan Cezeri’nin yaptığı otomatik makineler, günümüzün mekanik ve sibernetik bilimlerinin temel taşlarını oluşturmaktadır.

Kısaca Kitab-ül Hiyel adıyla anılan eseri altı bölümden oluşuyor. Birinci bölümde saat-i müsteviye ve saat-ı Zamaniye’de binkam (su saati) ve finkan (kandil ile su saati) nasıl yapılır; ikinci bölümde çeşitli çömlek yapımıyla ilgili on figür, üçüncü bölümde hacamat ve abdestle ilgili testiler ve kaseler yapımı ile ilgili on figür; dördüncü bölümde havuzlar, fıskiyeler ve müzik otomatları hakkında on figür; beşinci bölümde, sığ bir kuyudan veya akan bir nehirden su yükselten cihazlarla ilgili 5 şekil; 6. bölümde çeşitli farklı şekillerin inşası ile ilgili 5 figür yer almaktadır.

Teorik çalışmalardan ziyade ampirik çalışmalar yapan Cezeri’nin kullandığı bir diğer yöntem ise önceden yapacağı cihazların kağıt modellerini oluşturmak ve geometri kurallarından yararlanmaktı. El Cezeri, geliştirdiği ilk hesap makinesinden yüzyıllar önce aynı sistemle çalışan benzer bir mekanizma kullanarak sadece otomatik sistemler kurmakla kalmadı, aynı zamanda otomatik olarak çalışan sistemler arasında denge kurmayı da başardı.

Cezeri, otomatik kontrollü makinelerin ilki olarak kabul edilen Jacquard’ın otomatik dokuma tezgahından 600 yıl önce, farklı rezervuarlardaki su seviyesine göre ne zaman su koyacağına ve ne zaman meyve ve içecek servis edeceğine karar veren otomatik hizmetçiyi geliştirdi. Cezeri, makinelerinin bir kısmında hidromekanik etkilerle dengeleme ve hareket sistemine yönelmiş, diğerlerinde ise şamandıralar ve kasnaklar arasında dişli çarklar kullanarak karşılıklı etki sistemi kurmaya çalışmıştır. El Cezeri’nin otomasyona en önemli katkısı, kendi kendine çalışan otomatik sistemlerden sonra su gücü ve basıncının etkisinden yararlanarak kendini dengeleyen ve ayarlayan bir denge oluşturmasıdır.

Fizikçi ve tamirci Bediüzzaman El Cezeri’nin bir diğer eseri ise Diyarbakır Ulu Camii’nin meşhur güneş saati.

E-Kitap:
https://play.google.com/store/books/details?id=dLdxDAAAQBAJ