Dünya Üzerinden Silinen Ülkeler

Her birinin farklı hikayeleri olsa da çoğu, dönemin dünya düzenine ayak uydurmak zorunda kalan siyasi yönetim olarak dünya üzerinden silinmek zorunda kalan veya tamamen farklı ülkelere evrilen ülkeler… Ya Britanya kolonisi haline gelmiş, ya sözde özgürlük elçisi Amerika tarafından onların topraklarına eklenmiş.
Eski dünya düzenini temsil eden faşist yönetimler ise parçalanarak birçok devletin doğmasına sebep olmuş. Gelin hep birlikte bir zamanlar dünya üzerinde var olsalar da günümüzde yok olmuş devletlere bir göz atalım!

Çekoslovakya

Yıllarca Türkçenin en uzun kelimesi olarak dillerde dolanan bir söz kalıbının yıldızı ile listemize başlıyoruz. Çocukken ‘Çekoslovakyalılaştıramadıklarımızdan mısınız?’ sorusunu duymayan yoktur.
Peki neresiydi bu Çekoslovakya? Evet, günümüzde haritalardan silinen bu ülke, aslında isminden dolayı pek de sürprize müsamaha etmiyor.
Birinci Dünya Savaşı ile birlikte şekillenen ve İkinci Dünya Savaşı’nın ardından parçalanan Çekoslovakya, 1918 ve 1992 yılları arasında varlığını sürdürdü. Avusturya – Macaristan İmparatorluğu’nun parçaları olan Moravya, Slovakya ve Bohemya ismi verilen bölgelerin üzerine kurulmuştu.
İkinci Dünya Savaşı’nda Nazi işgaline uğradı, ardından Sovyetler Birliği tarafından işgal edilerek doğu bloğuna katıldı.
Var olduğu dönemde başkenti Prag olan Çekoslovakya, 1 Ocak 1993 yılında Slovakya ve Çekya olarak ikiye bölündü.

Doğu Berlin – Batı Berlin

İkinci Dünya Savaşı’nın ardından zafer kazanan Sovyetler Birliği, Nazi güçlerinden kurtardığı Almanya’nın bir yarısını ele geçirmiş ve burada Almanya Demokratik Cumhuriyeti’ni kurmuştu. Fakat bu hamleyi 1949 yılında Amerika, İngiltere ve Fransa’nın birleşerek kurduğu Almanya Federal Cumhuriyeti’ne bir misilleme olarak yapmıştı.
Böylece Berlin’den geçen duvar, 1949 yılından yıkıldığı 1990 yılına kadar ülkeyi iki ayrı bloğa bölmüş, almanya üzerinde iki farklı devlet var olmuştu. 1990 yılında yıkılan duvar Sovyetler Birliği’nin yıkılan gücünün bir sembolüydü.

Neurtal Moresnet

Listenin en bilinmeyen tarihi ülkelerinden biri Neutral Moresnet, yani Tarafsız Moresnet. Batı Avrupa’da 1816 – 1920 yılları arasında yer alıyordu.
Hollanda Krallığı ve Prusya Krallığı (şimdiki Almanya) tarafından ortaklaşa yönetilen bir bölgeydi.
Sadece 900 dönümlük bir alan üzerine kurulmuş Moresnet ilk olarak 1815 yılında Napolyon’un yenilmesi üzerine Avrupa’nın sınırlarının şekillenme ihtiyacı sonucu doğmuştu.
1920 yılına kadar paylaşılamayan bir bölge olan Moresnet, 1920 yılında Belçika sınırlarına dahil edildi. Günümüzde Kelmis şehri bu bölgede yer alıyor.

Yugoslavya

Orta Avrupa’nın 1870-1920’ler arasındaki çehresini belirleyen devasa Avusturya-Macaristan İmparatorluğu yıkıldıktan sonra irili ufaklı birçok ülkeye dönüştü. Bunların biri, kendisi de irili ufaklı yedi ülkeye dönüşen Yugoslavya idi.
Birinci Dünya Savaşı’nın bitimi ile, 1918 yılında Sırbistan, Hırvat ve Slovenlerin diyarı adıyla kurulan Yugoslavya, birçok etnik kökene sahip insan topluluklarının oluşturduğu bir devletti. Krallık olarak anılıyordu.
İkinci Dünya Savaşı ile birlikte Sovyetler Birliği tarafından işgal edildi ve Doğu bloğuna katılarak komünizmle yönetildi. 1946 yılından itibaren Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti olarak anılmaya başlandı.
20 yıl süren parçalanma sırasında geride bir hayli kanlı ve hüzünlü hikayeler bıraktı. Günümüzde Yugoslavya’nın ardından Slovenya, Hırvatistan, Bosna Hersek, Sırbistan,  Karadağ, Kosova ve Makedonya bağımsız devletler olarak yerini almıştır.

Birleşik Arap Cumhuriyeti

1958 yılında Mısır ve Suriye’nin, İsrail’e karşı birleşerek kurdukları Birleşik Arap Cumhuriyeti ne yazık ki pek uzun ömürlü olmamış.
Birbirlerine sınırı dahi olmayan bu iki ülkenin aralarında yer alan ezeli düşmanlarına karşı tek yürek olma çabası ancak 3 yıl sürmüş. 1961 yılında iki ülkelik birliğinden ayrılan Suriye’nin ardından, Mısır Birleşik Arap Cumhuriyeti’nin tek neferi olarak işi götürmeye çalışsa da uzun soluklu olmamış.
1971’de bu isimden vazgeçerek yoluna devam etmiş.

Sikkim

Efsanelerin nereden çıktığını merak edenlerden misiniz? Peki dünyanın birçok köşesinde, hikayelere konu olan Kocaayak yani Yeti’nin memleketi neresi bilmek ister misiniz?
Dağlarda yaşadığına inanılan bu yaratık elbette dünyanın çatısı olarak adlandırılan Himalayalar’ın bir sakini ve o meşhur ayak izininin 1948 yılında Sikkim’de bulunduğuna inanılıyor.
1642 yılında kurulan, Himalayalar’ın yüksek eteklerinde bir prenslik olan Sikkim, o dönemlerde mutlak monarşi ile yönetiliyordu.
Sikkim Krallığı, 1950 yılında Hindistan tarafından koruma altına alınmış, ardından da 1975 yılında resmi olarak Hindistan’ın bir eyaleti olarak bu geniş toprak birliğinde yerini almış.
Etrafını kendisi gibi ruhani ve heybetli dağ yerleşkeleri olan Butan, Tibet ve Nepal gibi sınırlar çevreliyor.
Rengarenk evleri ile yemyeşil dağların içerisinde çok keyifli görseller sunan bu bölge, günümüzde dünyanın dört bir yanından ziyaretçilerin kilometrelerce yol katedip tecrübe ettiği bir bölge.

Sovyetler Birliği

1900’lerde dünyayı şekillendiren süper güç Sovyetler Birliği idi. Kendi safına kattığı ülkeleri Doğu Bloğu altında topluyor ve komünizmle yönetiyordu. 1922 yılında ortaya çıkan SSCB sınırlarını 22 milyon kilometreye ulaştırdıktan sonra 1991 yılında devrildi.
Özellikle Orta ve Batı Avrupa ve Asya’yı hakimiyeti altına alan SSCB tarihin en büyük askeri güçlerinden biriydi. Vladimir Lenin önderliğindeki Bolşevikler, Birinci Dünya Savaşı’nın ardından zayıflayan Rusya Krallığını hakimiyeti altına almıştı. Böylece dengeler değişti. Amerika ile birlikte, Soğuk Savaş dönemi dünyanın iki kutup gücü haline geldiler.
SSCB’nin 1990’larda gücünün azalması ile komünizm tarihe karıştı ve parçalanan Sovyetler Birliği’nin ardından 15 ülke özgürlüklerine kavuştu.

Hawaii Krallığı

Büyük Okyanus’un tam ortasında yer alan Hawaii, irili ufaklı bir sürü takım adadan oluşuyor.
1810 yılında Kral Kamehameha’nın bütün takım adaları birleştirip Havaii Krallığı’nı kurması ile birlikte 1959 yılına kadar süregelen bir monarşi yönetimi başlamış oluyor.
Yüzyıllar boyunca özellikle Amerika ile arasında gerilimlerin olduğu Hawaii Krallığı, Amerika’nın da ilgili olduğu bir darbe girişimi ile yıkılıyor ve bağımsız bir cumhuriyet ortaya çıkıyor. Fakat dönemin Amerikan başkanı Grover Cleveland bu girişimi haksız ve yasadışı bularak Krallığı yeniden diriltme çabalarına giriyor.
Ardından 1898 yılında patlak veren Amerika İspanya Savaşı’nda Hawaii, konum olarak önemini kanıtlıyor. Böylece iştahı yeniden kabaran Birleşik Devletler, 1993 yılında Hawaii’yi resmi olarak eyaletlerinden biri haline getiriyor.
Amerika daha sonraları Clinton döneminde, Hawaii’den iç işlerine karışıp krallıklarını devirdikleri için özür diliyorlar. Yeterli mi bilmem?

Salo Cumhuriyeti

Listemizin son sırasında İtalyan Sosyal Cumhuriyeti olarak da bilinen ve Mussolini tarafından kontrol edilen Salo Cumhuriyeti var.
1943 ve 1945 yılları arasında sadece 2 yıl süreyle ayakta kalmış olan bu ‘kumpas’ devlet aslında Nazilerin ön ayak olduğu bir uydu devlet. Bölgede Nazi ordusuna bilgi aktarımı yapmak için kurulmuş.
Ancak Almanya, Japonya gibi dönemin Mihver Devletlerinin tanıdığı Salo Cumhuriyeti 1945 yılında Almanların bozguna uğrayarak ülkeden atılmasıyla ortadan kalkmış.