Dune – Çöl Gezegeni- Film ve Kitap

“Atreides ailesinin son üyesi Paul, yüzyıllarca planlanan evliliklerin, ultra gen analizlerinin işaret ettiği varis mi? Kuisatz Haderah mı? Her şeye, geleceğin tüm sarmallarına, zamanda paradoksal yırtıklar yaratmadan tanık olacak o insan mı?”

Dune 1. Film resmi fragmanı Türkçe altyazılı:

Dune 2. Film resmi fragmanı Türkçe altyazılı:

DUNE KONUSU

Dune serisi Frank Herbert’i edebiyat dünyasına görkemli bir şekilde taşıyan basit sade bir fikirle doğmuştur. Çölden başka iklimi olmayan bir gezegen Arrakis. Dünya, alçak yer, kumul anlamlarına geliyor. Zen-Sünni inanışıyla bakılınca insanın düştüğü sürgün gezegen.

Galaksinin en zengin kaynağı günümüzün fosil yakıtları gibi “bahar” orijinal adı Melanj isimli gizemli bir toz bu çölün değerini milyonlarca kat arttırıyordu. Melanj, Fransızca karışım anlamına gelir. Kitapta her defasında farklı tat veren olağan üstü bir karışım.

Bahar, yıldızlar arası yolculuk yapan Uzay Loncası kaptanlarının koordinatları hesaplamaktan öte öngörmeleri için gerekliydi, bahar uzun ömürlü ve sağlıklı olmak isteyen soylu ailelerin temel gıdasıydı, Bene Gesserit rahibelerinin gizemli geçmiş hafızaları için gerekliydi.

Kısacası bahar etrafında çok büyük güçler bir denge kurmuştu. Her şeyin anahtarı baharı var eden çöl gezegenine, Atreidesler diğer büyük ailelerin, özellikle düşmanları Harkonnenlerin keskin gölgesinde atanmışlardı. Bir yandan büyük bir sürgün, bir yandan büyük bir terfi, İmparator Padişah IV. Şaddam tarafından kendilerini bilinmeyen bir kadere yönlendirmişti.

Kıyasıya gerilim, insanın özüne inen bir derinlik, sezgileri uyaran cümleler, dünyanın en akıllı siyasetçilerini ürpertecek uzun vadeli planlar. Filmin gelişi ile detaylı bir yazı yazmak istedim. Dune serisi hakkında ilk yazımı 2005 yılında yazmıştım.

Paul Muad’Dib. Temel. Gözyaşını düşmanından esirgemeyen kahin. Hırsıyla her şeye sahip olmak isteyen kurnaz Baron Vladimir Harkonnen, bir Gene Besserit olarak yetiştirilmiş fakat evliliğiyle yeni bir gücü keşfetmiş olan Paul’un annesi Leydi Jessica, Atreides evinin yöneticisi, Paul’un babası Dük Leto Atreides…

Dune IMDB Sayfası için tıklayınız. 

Örgü, biz Türklere ayrı bir heyecan veriyor. Kullanılan dildeki terimler ve adetler / örfler Arap Tuarek yaşam şekliyle Osmanlı Türkleri üzerine kurulu. Dolayısıyla yabancı bir kitapta kolayca tanıdığımız padişah, Şeyh-hulud, Butleryan Cihat, Mehdi terimleri çok kolay anlaşılıyor. İşin güzel tarafı yazar bunları herhangi bir dini anlamla kullanmıyor. Yani ne aşağılıyor, ne yüceltiyor, aynı şekilde Bene Gesseritlerin yöntemlerinde de kilisenin tarzı ustaca değiniliyor. Böylece kozmopolit roman sosyokültürel içerikli bir zenginliği seri boyunca tutarlı bir şekilde götürüyor.

“Bir zamanlar insanlar kendilerini özgür kılacağı umuduyla düşüncelerini makineler üzerine çevirmişlerdi. Ama bu yalnızca makineleri olan başka insanların onları köleleştirmesine fırsat verdi.”

Teknoloji günümüzden binlerce yıl ileri olmasına karşın bilgisayarlar ve yapay zekalar, robotlar yok. Akıllı makinelerle insanların yaklaşık yüz yıl süren savaşından sonra dinsel bir kararlılıkla “Bir adamın aklıyla benzerlik gösteren makine yapmayacaksın” emri uygulanmıştır. Butleryan Cihat olarak geçen bu olay gördüğümüz tüm teknolojinin otomatik ve yarı otomatik olmasına neden olur. Ancak uzay gemileri, silahlar, genetik çalışmalar, klonlama (gulalar), hatta gezegen ekoloji değiştirme mühendisliği üst sınırlardadır. Bilgisayarlar yerine olasılıkları hesaplayan, beyinlerini programlayabilen mentatlar vardır. Her yönetici elindeki tüm bilgiyi mentatına aktarır. Hangi yönetici mentatın yanlış kararlar vermesini ister ki? Bu nedenle mentatından hiçbir şey gizlemeyecektir.

DUNE GEZEGENİ HARİTASI

Rahatlıkla diyebilirim ki çok doyurucu bir seri, alttaki liste kitapların okuma sırasını veriyor.

Dune Serisi Sırası:

• Dune
• Dune Mesihi
• Dune Çocukları
• Dune Tanrı İmparatoru
• Dune Sapkınları
• Dune Rahibeler Meclisi

Altı kitap Frank Herbert tarafından yazıldı.

Ölümünden sonra yayınlanan eserlerini oğlu toparladı. Serinin her cildi daha güçlü. Piyasada gördüğümüz uzadıkça bıktıran serilerden çok farklı olarak kahramanları ve olayları buna bağlı olarak odakları da çok değişken.

Her kitap yeni bir yanını açıyor konunun. Özellikle zamanın geleneksel akışını bozan kahinlerin öngörülmez hareketleri, Fremenler, kadınlardan oluşan ordular, korkunun ve kutsallığın koca cüssesi dev solucan Şeyh-Hulud okuyanların dimağlarında unutulmaz tatlar bırakıyor.

“Bilimkurgu edebiyatı, Isaac ASIMOV, Ursula Le GUIN, Arthur C. CLARKE, Alfred BESTER, Frank HERBERT gibi büyük ustalar olmasaydı, hala küçümsenen çocuk hayalleri arasında yer alacaktı.”

Romanın üstün başarısı uzun bir öykü aslında. 1965′ te yazılan roman ertesi yıl bilim kurgu oskarı diyebileceğimiz ilk Nebula ödülünü kazanmış.

Daha sonra bin bir türlü ürünün konusu olmuş. Marvel çizgi roman üretim devi serisini oluşturmuş. 1984’te David Lynch tarafından pek çok kişiye göre başarısız bir şekilde sinemaya uyarlanmış. Oyunlara konu olmuş. Gerek bilgisayar oyunu olarak strateji tarzında, gerekse kart ve hayal gücü oyunları dalında karşımıza çıkmış.  http://www.sorvan.com/games/dune/dune.html

Günümüzde o kadar yaygın ki herkes terimleri anlasın diye Dune sözlükleri Wikileri oluşturulmuş.

https://dune.fandom.com/wiki/List_of_Dune_terminology

Dune Yazarı Frank Herbert Kimdir? Hayatı

https://dunenovels.com/frank-herbert/

Frank Herbert, Dune Chronicles’ın yazarı—Tüm Zamanların En Çok Satan Bilim Kurgu Macerası

Frank Herbert (1920–1986), bilim kurgu tarihinin en sevilen romanı Dune’u yarattı. Karmaşık bir zihinden geçen sayısız geçitten oluşan birçok yönü olan bir adamdı. Başyapıtı bunun bir yansıması, herhangi bir türde yazılmış en karmaşık, çok katmanlı romanlardan biri olarak duran klasik bir eser. Bugün roman her zamankinden daha popüler, yeni okuyucular sürekli onu keşfediyor ve arkadaşlarına bir kopyasını almalarını söylüyor. Onlarca dile çevrildi ve neredeyse 20 milyon kopya sattı.

Washington eyaletinde büyüyen bir çocuk olarak Frank Herbert her şeyi merak ediyordu. İçinde kitaplar olan bir İzci paketi taşıyordu ve sürekli okuyordu. Rover Boys maceralarını, H.G. Wells, Jules Verne’in hikayelerini ve Edgar Rice Burroughs’un bilimkurgusunu severdi. Sekizinci doğum gününde Frank, ailesinin evinde kahvaltı masasının üzerinde durdu ve “Yazar olmak istiyorum” dedi.

Anne tarafından büyükbabası John McCarthy, çocuk hakkında “Bu korkutucu. Bu kadar küçük bir çocuk bu kadar zeki olmamalı.” Genç Frank, Dune’daki Alia’dan farklı değildi, bir çocuğun vücudunda yetişkin anlayışına sahip bir kişi. İlkokulda her şeyde kabul edilen otoriteydi. Sınıf arkadaşları, cinsel işlevler veya karbür topun nasıl yapılacağı gibi bir şeyin cevabını bilmek isteselerdi, her zaman “Haydi Herbert’e soralım. O bilecek.”

Merakı ve bağımsız ruhu, büyürken birçok kez başını belaya soktu ve yetişkinliğinde de zorluklara neden oldu. Bir anadal için gerekli dersleri almayı reddettiği için üniversiteden mezun olmadı; sadece onu ilgilendiren şeyleri öğrenmek istiyordu. Yıllarca işten işe, kasabadan kasabaya koşarak geçimini sağlamakta zorlandı. O kadar bağımsızdı ki belirli bir pazar için yazmayı reddetti; ne yazmak istiyorsa onu yazdı. Dune’u tamamlamak için altı yıl araştırma ve yazı yazması gerekti ve tüm bu mücadele ve fedakarlıktan sonra 23 yayıncı, nihayet kabul edilmeden önce kitap halinde reddetti. Sadece 7.500 dolar avans aldı.

37 yıllık sevgi dolu karısı Beverly, büyük mağazalar için düşük maaşlı bir reklam yazarı olarak çoğu zaman evin geçimini sağlayan kişiydi. İlk karısı Flora Parkinson’dan boşanmış olan Frank Herbert, 1946’da Washington Üniversitesi’nin yaratıcı yazarlık sınıfında Beverly Stuart ile tanıştı. O sırada, çalışmalarını yayın için satan tek öğrenciler onlardı. Frank, biri Esquire’a, diğeri de Doc Savage’a olmak üzere iki ucuz macera öyküsünü dergilere satmıştı. Beverly, Modern Romance dergisine bir hikaye satmıştı. Bu türler iki genç aşığın ilgi alanlarını yansıtıyordu; o maceracı, güçlü, maço erkek ve o romantik, fazlasıyla kadınsı ve tatlı dilli.

Evliliklerinden 1947 doğumlu Brian ve 1951 doğumlu Bruce olmak üzere iki oğlu olacaktı. Frank’in ilk evliliğinden 1942 doğumlu bir kızı Penny de vardı. Yirmi yıldan fazla bir süredir Frank ve Beverly, iki yakasını bir araya getirmek için mücadele ediyorlardı ve birçok zor zamanlar yaşandı. Faturaları ödemek ve kocasına yaratıcı olmak için ihtiyaç duyduğu özgürlüğü sağlamak için Beverly, kocasını desteklemek için kendi yaratıcı yazarlık kariyerinden vazgeçti. Aslında bir yazı ekibiydiler, çünkü onunla hikayelerinin her yönünü tartıştı ve çalışmalarını düzenledi. Onlarınki, Brian’ın bir gün Dreamer of Dune’da dokunaklı bir şekilde tanımlayacağı, trajik olsa da dikkate değer bir aşk hikayesiydi. Beverly öldükten sonra Frank, Theresa Shackelford ile evlendi.

Frank Herbert, Dune evreninde geçen altı roman da dahil olmak üzere yaklaşık 30 popüler kitap ve kısa öykü koleksiyonu yazdı: Dune, Dune Messiah, Children of Dune, God Emperor of Dune, Heretics of Dune ve Chapterhouse: Dune. Beyaz Veba ve Dosadi Deneyi de dahil olmak üzere diğer bilim kurgu romanları gibi hepsi de uluslararası en çok satanlardı.

Başlıca romanları arasında Denizdeki Ejderha, Ruh Avcısı (bilimkurgu olmayan tek romanı), Hedef: Boşluk, Santaroga Bariyeri, Yeşil Beyin, Hellstrom’un Kovanı, Kırbaçlanan Yıldız, Heisenberg’in Gözleri, Tanrı Yaratanlar, Doğrudan İniş sayılabilir. , ve Cennet Yapıcılar. Ayrıca The Jesus Incident, The Lazarus Effect ve The Ascension Factor’u yazmak için Bill Ransom ile işbirliği yaptı. Frank Herbert’in son yayınlanan romanı, Man of Two Worlds, oğlu Brian ile bir işbirliğiydi.

“Korkmamalıyım. Korku akıl katilidir. Korku toptan yok oluşu getiren küçük ölümdür. Korkumla yüzleşeceğim Üzerimden ve içimden geçmesine izin vereceğim. Ve geçip gittiği zaman, geçtiği yolu görmek için iç gözümü ona çevireceğim. Korkunun gittiği yerde hiçbir şey olmayacak. Yalnızca ben kalacağım.”

Dune 2 nasıl izlerim?

Dune – 2 filmi 1 Mart 2024 tarihinde sinemalarda gösterime giriyor.
Dune – 1 ise 22 Ekim 2021 tarihinde.
Yakında çeşitli yayın platformlarında yer alacaktır.

Dune Filmi – Warner Bross Tanıtım Metni:
Oscar adayı Denis Villenevue (“Arrival,” “Blade Runner 2049”) yönettiği, Frank Herbert’ın aynı adlı çok satan romanından uyarlanan Dune: Çöl Gezegeni Warner Bros. Pictures ve Legendary Pictures ile ekranlara geliyor.

Dune: Çöl Gezegeni, efsanevi ve duygu dolu kahraman Paul Atreides’in hikayesini anlatıyor. Doğuştan yetenekli bir genç harika bir kaderin ötesinde ile dünyaya gelmiştir, ailesinin ve ülkesinin geleceği için evrenin en tehlikeli yerine yolculuk etmesi gerekmektedir. Kötü niyetli güçler gezenin varolan en özel kaynağını ele geçirmek için birbirleriyle çatışma içindedir. İnsanlığın en yüce potansiyelini ortaya çıkarma olanağına sahip bir madde ve sadece korkularını yenebilenler kurtulabilecektir.

Filmin oyuncuları şöyle sıralanıyor: Oscar adayı Timothée Chalamet (“Call Me by Your Name,” “Little Women”), Rebecca Ferguson (“Stephen King’s Doctor Sleep,” “Mission: Impossible – Fallout”), Oscar Isaac (the “Star Wars” franchise) Oscar adayı Josh Brolin (“Milk,” “Avengers: Infinity War”), Stellan Skarsgård ( “Chernobyl,” “Avengers: Age of Ultron”), Dave Bautista (the “Guardians of the Galaxy” filmleri, “Avengers: Endgame”), Stephen McKinley Henderson (“Fences,” “Lady Bird”), Zendaya (“Spider-Man: Homecoming,” “Euphoria”), Chang Chen (“Mr. Long,” “Crouchiniog Tiger, Hidden Dragon”), David Dastmalchian (“Blade Runner 2049,” “The Dark Knight”), Sharon Duncan-Brewster (“Rogue One: A Star Wars Story,” Netflix’s “Sex Education”), Oscar adayı Charlotte Rampling (“45 Years,” “Assassin’s Creed”), Jason Momoa (“Aquaman,” “Game of Thrones”), Oscar ödüllü Javier Bardem (“No Country for Old Men,” “Skyfall”).

Villeneuve’in yönettiği filmin senaryosu Jon Spaihts ve Eric Roth tarafından Frank Herbert’in aynı adlı romanından esinlenerek yazılmıştır. Villeneuve filmin yapımını Mary Parent, Cale Boyter ve Joe Caracciolo, Jr ile üstlendi. Yönetici yapımcılığı ise Tanya Lapointe, Joshua Grode, Herbert W. Gains, Jon Spaihts, Thomas Tull, Brian Herbert, Byron Merritt ve Kim Herbert.

Kamera arkasında Villeneuve tekrar birleştiği ekibinde Oscar adayı yapım tasarımcısı Patrice Vermette (“Arrival,” “Sicario,” “The Young Victoria”), iki kez Oscar adayı editör Joe Walker (“Blade Runner 2049,” “Arrival,” “12 Years a Slave”), iki kez Oscar adayı görsel efekt süpervizörü Paul Lambert (“First Man,” “Blade Runner 2049”), özel efekt süpervizörü Gerd Nefzer (“Blade Runner 2049”) bulunuyor.

Ayrıca ekipte ilk kez işbirliğine girdiği görüntü yönetmeni Oscar adayı Greig Fraser (“Lion,” “Zero Dark Thirty,” “Rogue One: A Star Wars Story”), üç kez Oscar adayı kostüm tasarımcısı Jacqueline West (“The Revenant,” “The Curious Case of Benjamin Button,” “Quills”) , yardımcı kostüm tasarımıcısı Bob Morgan, dublör koordinatorü Tom Struthers (“The Dark Knight” trilogy, “Inception”), bir çok kez Oscar adaylığı bulunan ve Oscar ödüllü besteci Hans Zimmer (“Blade Runner 2049,” “Inception,” “Gladiator,” “The Lion King”) bulunuyor.

Warner Bros. Pictures ve Legendary Pictures Dune: Çöl Gezegeni filmini sunar.

Yeni gelecek dizi Dune: The Sisterhood

https://www.imdb.com/title/tt10466872/

Daha önce Dune uyarlaması olarak çekilen film
https://www.imdb.com/title/tt0087182/