Binlerce makale yazdım ve okudum. Hayatım boyunca gördüğüm en ilginç konulardan birisi kesinlikle bu. İnsan beyninde kelimelerin, kavramların saklandıkları yerler… Beynimizde kelimeler
Makale yazım tarihi: 29 Nisan 2016- Düzeltimler ve eklerle yeniden yayım tarihi 11 Aralık 2022 –
Yurtdışında yayın yapan teknoloji sitelerinden birisinde haberi gördüğümde, başlık çok şeyi anlatmadı bana. Ancak verilen linki tıklayıp siteye baktığımda tüylerim diken diken oldu.
Karşımda 3 boyutlu bir beyin vardı. Ekranda çevirebildiğim yaklaşıp uzaklaşabildiğim bu insan beyni modelinde nereye tıklarsam / dokunursam o bölgede saklanan kelimeler görünür hale geliyordu.
Videoyu mutlaka izleyelim.
Yakın gelecekte insan beyni kolaylıkla okunabilecek demektir bu. Her kelimenin yerini bilmek beynin sinyallerini görmek, konuşmasanız da düşüncelerinizin duyulması anlamına gelebilir.
Konuşamayan engelli insanların konuşabilmesini sağlayabilir. Örneğin Stephen Hawking.
Alzheimer çalışmalarına da ışık tutacak.
Ve siteyi hazırlayanlar çok çok iyi düşünmüş. Şimdi size biraz anlatmak istiyorum.
Sonra siteye yönlendireceğim incelemeniz için.
Öncelikle bu çalışmayı yaparken 7 denekle çalışılıyor ve beyinlerindeki aktiviteyi ölçmek için fRMI (Functional magnetic resonance imaging / fonksiyonel manyetik rezonans görüntüleme) kullanılıyor.
2 saat boyunca Radyo yayındaki konuşma dinletiliyor ( The Moth Radio Hour / https://themoth.org/)
Ardından beyin sanki düz bir yüzeymiş gibi her kelimenin duyulması ile aktive olan bölüm işaretleniyor. 3d modellemede, yüzey anlamlı parçalardan bölümlerden oluşur.
RENKLERLE KELİME GRUPLARI
Çeşitli başlıklara farklı renkler veriliyor.
Örneğin Place, kahverengi yer ile ilgili kelimeler için
Social, kırmızı ve sosyal alanlar için, Visual fosforlu yeşil görsellikle ilgili kelimeler için, bodypart sarı vücut parçaları ile ilgili …
AKRABALARIMIZI BEYNİMİZİN SAĞ ARKASINDA TAŞIYORUZ!
Yukarıda sosyal alanı ilgilendiren amca, teyze, karı, koca, baba, kız kardeş, erkek kardeş ve tekrar evlenmek gibi kavramlar var. Yerleri ise beynimizin sağ arkasına yakın bölgesi.
SAYILAR NEREDE?
Sayılar ise beynimizin sağ üst kısmında.
Siteyi Nasıl Kullanabilirsiniz?
Dilediğiniz noktaya tıklarsınız o bölgedeki kelimeleri görürsünüz. Kelimeler beyin modelindeki voxellerde.
Voxel nedir?
Voxel, bir pikselin 3 boyutlu karşılığıdır. Piksel, bir noktayı 2 boyutlu olarak tanımlarken voxel bir noktayı 3 boyutlu uzamda tanımlayan grafik bilgisini ifade etmektedir. Sözcük, hacim elemanının veya hacim pikselinin kısaltmasıdır.
Medikal fizikte radyasyon simülasyonlarında oldukça sık kullanılmaktadır. İçinde radyasyon dozunun hesaplandığı analitik noktayı barındıran optimum boyuttaki fantom metaryeli hacim elemanıdır. Çoğunlukla kübik formda seçilse de, küresel kabukların ve konilerin sınırlandırılması ile ya da silindirik kabuklar ve dik düzlemlerin sınırlandırması ile de voxeller elde edilebilmektedir. https://tr.wikipedia.org/wiki/Voxel
Ekranın sağ üstündeki kontroller bölümü ile pek çok ayarı yapabilirsiniz.
Mesela kamera bölümünde azimuth, altitude, radius baktığınız camera noktasını belirler. Bir arkadaşınıza belli bir noktayı göstermek için bu 3 değeri gönderebilirsiniz. O da girdiğinde aynı noktaya bakar. Azimuth: 314 , Altitude: 76 ve radius: 183 giriş yapın voxel:19,22,35 right desem size karşınıza ne gelir?
Cevap:memories atmosphere reflections explore cosmos meditating memory appreciation emptiness echoes daily haunting dreaming clocks contemplation kelimeleri.
RESET: Başladığınız noktaya dönersiniz. Ekran sıfırlanır.
INFLATE: İnsan beyninin yüzeyi yerden kazanmak için kıvrımlı şekildedir. Inflate düğmesi ile açılır. Yüzey düzleşir böylece bölgelerin sınırları ve renkleri çok daha iyi anlaşılır.
FLATTEN: Bir dünya küresini harita şeklinde açmak gibidir. Kıvrımlı beyin yüzeyi tamamen düz şekilde önümüze serilir. İncelemek kolaylaşır.
MODELİN KORELASYONU
Sitenin sol üstündeki başlıklar ile hızlı tur da atabilirsiniz.
İlginç ayrıntı kurulan bilgisayar modelinin tahmin gücü ile gerçekte olan bu çalışmadan sonra karşılaştırılıyor. Sistem gerçekten doğru mu ve kelimelerin yerini bilecek mi diye.
Bu korelasyon çalışması ile müthiş başarılı bir grafik oluşuyor. Parlak noktalar örtüşmeyi siyah alanlar ise tahmin ile gerçekte olan arasındaki uyumsuzluğu gösteriyor.
SİTENİN ADRESİ
http://gallantlab.org/huth2016/
ARAŞTIRMANIN ADRESİ
http://www.nature.com/nature/journal/v532/n7600/full/nature17637.html
EPOSTA ABONELİĞİ İÇİN
Aşağıdaki formda e-posta adresinizi yazın, gelen e-postaya onay verin.E-posta aboneliği için e-posta adresinizi eklemeniz, aşağıdaki konuları anlayıp izin verdiğiniz anlamına gelir.
Lütfen okuyunuz. Temel olarak, siteden (Güneşin Tam İçinde) ve yazardan (Süleyman Sönmez) e-posta bülten almaya izin vermek anlamını taşır. Bu iznin temeli: okunacak yazılar, izlenecek videolar, dinlenecek podcastlar, fotoğraflar, tanıtılacak ürün, kitap, site, uygulama, yapay zeka, eğitim, gezi, teknoloji, anket gibi içerikler ve kampanyalar olabilir. Bültenin içeriğinde, bülten sponsorunun ürün ve hizmetine ait bilgi, link ve banner yer alabilir. Bülten e-posta sistemi substack isimli dünyaca çok bilinen, güvenilir e-posta sistemi tarafından gönderilir. E-postalar yeni bir e-posta dağıtım sistemine geçmek dışında üçüncü şahıs ve şirketlerle paylaşılmaz. İşleyiş gereği yurtiçi ve yurtdışındaki server sistemlerinden hizmet verilebilir. Spam gönderilmez. İstediğiniz noktada, tek adımla her e-postanın en altındaki "Unsubscribe" seçilerek üyelikten çıkılır ve siz tekrar e-posta abonelik formuyla veya bülten sayfasında üye olana dek yeni e-posta almazsınız. İlginiz için teşekkür ederiz.
Zirveye doğru ağır adımlarla ilerleyen akıllı bir beyin. ALLAH yar ve yardımcın olsun Süleyman abi.
Makaleyi ilgiyle okudum. “konuşmasanız da düşüncelerinizin duyulması anlamına gelebilir” kısmı size de ürkütücü gelmiyor mu? Yaygınlaşırsa sağladığı faydadan çok zarara sebep olabilir.
Tüylerimi diken diken ediyor desem yeridir. Çünkü insanın kendi aklı özgür kalabildiği tek yer. Tüm dünyada düşünceleri yüzünden kaç milyon insan ölecektir. Düşündükçe aynı hislere kapılıyorum.
Kimden neyi saklıyoruz. İçimizi bilen yaşatan herşeyi gördükten sonra başkasının bilip bilmemesinin ne önemi var. Bu söylediğim içi-dışı bir olan insanlar için geçerli tabi. Bu kadar detayla bile uğraşmadan insanlar birbirlerinin aklından geçenleri üzerlerindeki bir cihaz vasıtasıyla okuyabilecekler.