Kadın Yazar mı, Erkek Yazar mı? Günesh Abla Deneyi

Birçok kez dile getirildiğini gördüm “sadece kadın olduğu için o kadar çok okunuyor” ya da “erkek olsam daha çok ciddiye alınırdım” Bu söylemleri bilimsel bir zeminde ve sırtımızı istatistik bilimine dayayarak eğlenceli bir deneyle görelim dedik. Günesh Abla deneyi de böyle doğdu. Deney 24 Aralık 2009 ile 2 Ocak 2010 arasında 25.000 kişi üzerinde yapılmış ve verileri aşağıda rapor olarak sunulmuştur.

Yola çıkarken şunu denemek istiyordum. Güneşin Tam İçinde, üç-dört yıldır yayında. Acaba bütün bu yazıları ben değil, bir kadın yazar yazmış olsaydı, ülkedeki bilinirliği ve güvenilirliği ne kadar fark ederdi? Kadınlararası o ünlü dayanışmadan nasibini alır mıydı? Facebook grubu binlerce insanla dolup taşar mıydı? Yazıların tek bir cümlesi değişmeden bu fark nasıl ölçülürdü?

İki hafta önce parlak ama son derece basit bir deney, gözümün önünde birden şekilleniverdi. Bir kaç dakikada oyunun kuralları da ortaya çıktı.

1) Yazar Yazan Yerde Bir Kadın Resmi Ve Adı Olacaktı.

O yazıyı bir kadın yazmış görünecekti. Buna ilk itiraz elbette kadın yazım dili ile erkeğin yazım dilinin farklarıydı. Erkekler yüklem temelli cümle kurmayı severlerken, kadınlar nesne tabanlı konuşur ve cümlede dilin getirdiği ikincil anlamları hissettirmeyi severlerdi. Yani satıraralarını. Bunu hissettirmek imkansız olmasa de Nobel ödüllü yazarlar bile diyaloglarında kadın dilinin inceliklerini bazen kaçırırken çok zor olacaktı. Öyleyse siteyi bu haliyle aynen kullanacaktım.

2) Kadın Yazar Nasıl Biri Olmalıydı?

Çok çekici mi? Yaşını başını almış kültürlü bir yüz mü?
Emo tabir edilen bir kız mı? Öğretmen edasıyla duran birisi mi? Hangisini ölçmeliydim? Bir süre vamp bir kadının uç teşkil edeceği için sahneyi keskinleştireceğini ve deney sonuçlarının bir haftalık kısa zamanında daha netleşeceğini düşündüm.

Önce 2 kadın profili hazırladım. Sonra bize göre sağdakini seçtim. Daha doğal duruyordu. Bu çeşit yazılar yazan bir kadının soldaki olduğuna inanılması daha güçtü.

3) Bu Deneyi Kime Uygulamalıydım?

İstatistik bilimi der ki, büyük bir insan grubuna tek tek sorup deneyemeyeceğiniz bir olay için örnekleme teorisine göre bir küçük kitle seçersiniz. (Burada istatistik hocam Prof. Neyran ORHUNBİLGE’nin ilgili dersine link veriyorum.)

Bu seçim gelişigüzel olmalı ve rastgele olduğu halde asıl kütleyi temsil edebilmelidir. Yani rastgele olmasına karşın öbeklenmemelidir. Bu durumda çok düşünmem gerekmedi. Güneşin Tam İçinde sitesine diğer sitelerde olduğu gibi iki grup insan geliyor siteyi tanıyan bilen ve yeni yazı çıktığında gelenler ki onlar beni tanıyordu. Yerimde bir kadın yazar görünse de inanmayacaklardı.Geriye Google’da bir kelime ararken siteme gelen kitle kalıyordu. Bu kitlenin büyük bölümünün siteyi ilk kez göreceği ortadaydı. Kontrol grubu ise siteye doğrudan gelenler ile bir haftalık sürenin bitiminden sonra erkek profilini görecek olan Google ziyaretçileri olacaktı.

4) Pekiyi, Sadece Google’dan Gelenlerin Göreceği Şekilde, Siteyi Nasıl Değiştirecektim?

Bu kısım için programcılık yetilerimden yardım aldım. Küçük basit bir kod parçası yazdım. Bu kod parçası, gelen ziyaretçiyi kimin gönderdiğine bakıyor kimse göndermediyse, siteyi bilen okurdur diyor ve ona bildiği tanıdığı siteyi gösteriyor. Ama gönderen (referer) Google ise siteyi değiştirip, baştan sona kadın yazarın yazdığı havasına sokuyor. Daha sonra bu kodu da bitirip test ettim. Evet oluyordu. Google’dan bir şey arayıp çıkan sonuçlar içinde siteme tıklarsam kadın profili görünüyordu. Aşağıda kullandığım örnek kodlamayı görüyorsunuz. Programlamaya meraklılar için ekledim. WordPress sitesi olanlar bu kodu single.php’ye eklemeliler. Bu bölümü hemen geçip sonraki adımı okuyabilirsiniz.

 
<?php if (stristr(getenv('HTTP_REFERER'),"google") ) { ?> 
<img src="/resimler/guneshabla.jpg" /> <br/> 
Yazar: Günesh Abla 
<?php } else { ?> 
<img src="/resimler/suleyman.jpg"> 
Yazar: Süleyman Sönmez 
<?php } ?> 
 
 

5) Deneyi Ne Kadar Çok İnsan Yaparsa O Kadar Bilimsel Olacaktı.

Deneyi Friendfeed denen sosyal paylaşım sitesinde duyurdum. Pek çok soru soran okuyan ve destek olan çıktı. Mehmet dostum (Blog Gazanya yazarı) deneye katılmayı kabul etti. Aynı değişiklikleri o da yaptı ve yarattığı kadın profiline Oranj Abla dedi. Hatta harika bir iş çıkarıp bir program yazdı. Birazdan açıklayacağım. Aşağıda yaşanan gelişmeleri ve tartışmaları görüyorsunuz. Bence en son okuyun 🙂

http://friendfeed.com/suleymansonmez/2ad903d0/sosyolojik-bir-deney-yapyoruz-yazy-yazan

6) Neyi Ölçmeliydik?

Siteye, Google’dan gelenlerin istatistik değerlerine kadın profili koyduğumuz hafta boyunca bakacaktık. Bu ziyaretçiler artıyor mu azalıyor mu? Daha çok sayfa geziyor mu? Daha çok yorum yapıyor mu? Sonra aklıma Facebook Hayran Sayfası geldi. Bu kadın profili (Günesh Abla) yazının sonunda “facebook grubuma üye olun” dese… İşe yarar mı? İşte tam bu noktada Mehmet devreye girdi. Yazdığı program çok akıllıcaydı. Eğer bu link tıklanırsa gidip bir veritabanına kayıt yapıyordu. Şu saatte şu IP numarasına sahip ziyaretçi sitedeki şu sayfayı okurken gelip sitedeki kadın ya da erkek profilini tıkladı şeklinde. Cidden çok yerinde ve zekice bir taktikti bu. Aşağıda örnek bir çıktı görüyorsunuz.

7) Süreç Nasıl İşledi?

Hergün ben olağan yazılarımı yazmaya devam ettim. Deneyin etkilenmemesi için bu dönemde sadece Google’dan gelen binlerce okuyucuya önem verdim. Çünkü deneyi Friendfeed’de duyurduğumuz için siteyi bilen kitlenin davranış değişikliklerini gözardı etmemiz gerekliydi. Gün bitince Google Analytics sitesine girerek siteye gelen ziyaretçilerdeki değişimleri sayfada kalma sürelerini vs. inceliyor ve Friendfeed’deki başlıkta duyuruyordum. Akşam saatlerinde Mehmet bana deney adında bir Excel dosyası ile veritabanından aldığı bilgileri gönderiyordu. Ardından ben Excel ile filtreleyip analiz ediyor sahte ve tekrarlı tıklamaları devre dışı bırakıyordum.

8 ) Sonuçlar.

Aşağıya gün gün verdiğim deney sonuçlarını aktarıyorum. Grafikleri de ekliyorum ki ilgilenenlerin işine yarayacaktır.

1. Günsonu Raporu: Bugün 3747 sayfa gösterimi oldu. Bu ortalamanın üstünde. Facebook grubunda şu an 311 üye var. 2 kişi üye olmuş. Gelen yorumlarda kadın ya da erkek farkı içeren bir talep olmadı. Google’dan gelen ziyaretçiler 1900’den 2200 e çıktı. Buna rağmen sayfa gezme oranları arttı. Neredeyse tıklanan sadece kadın profiller. Erkek profil tıklanmamış.(Bir kere ben denemek için tıklamıştım) Ve ziyaretçilere göre profil tıklanma oranı cinsiyetten bağımsız olmak üzere 300 de 1 gibi. Bunun anlamı tıklanınca bir şey olduğuna dair net mesajlar vermemiş olmamız olabilir. Ya da okur bu profile gitme isteği duymamış.

2. Günsonu Raporu: Bugün 3466 sayfa gösterimi oldu. Bu ortalamaya yakın. Facebook grubunda şu an halen 311 üye var. Bugün kimse üye olmamış. Google’dan gelen ziyaretçiler 2103 kişi. Sayfa gezme oranları halen ortalamanın üstünde. Google ziyaretçilerinin sitede geçirdiği süre ortalamaya geri dönüş yapmış. Mehmet Blog Gazanya’dan gelen Facebook profili tıklanma oranları düşündürücü. Bugünkü analizler Google’dan gelen ziyaretçilerin 20’den fazlasının kadın profili tıklarken sadece 2 kez erkek profilinin tıklandığını gösteriyor. Bu 22 kişi Facebook profiline bakmış ama üye olmamışlar. Deney enteresan şekilde ilerliyor.

3. Günsonu Raporu:Bugün 3428 sayfa gösterimi oldu. Bu ortalamaya yakın. Facebook grubunda şu an halen 315 üye var. (Ama bugün FFde facebook sayfamıza isim alındığını duyurdum. Üyelerin bir ikisi buradan gelmiş olabilir) Gelen yorumlarda kadın ya da erkek farkı içeren bir talep bugün olmadı. Google’dan gelen ziyaretçiler 2134 kişi. Sayfa gezme oranları ortalamanın üstünde. Google ziyaretçilerinin sitede geçirdiği süre ortalamaya yine uygun. Mehmet’ten profil tıklama oranlarını geldi. Kadın Profiline tıklanma Oranları 3 kat. Ama bunun bir sebebi de Google ziyaretçilerinin fazlalığı. Birden fazla tıklamalar IP bazında elendi. Profil tıklamaları bir kez daha incelenmeli. Şöyle ki sadece profil tıklama oranları için ayrı bir çalışma yapılabilir.

4. Günsonu Raporu:Bugün 3700 sayfa gösterimi oldu. Bu ortalamanın üstünde. Facebook grubunda şu an halen 319 üye var. (Bugün 4 kişi üye olmuş) Gelen yorumlarda kadın ya da erkek farkı içeren bir talep bugün olmadı. Google’dan gelen ziyaretçiler 2318 kişi. Sayfa gezme oranları ortalamanın üstünde. Google ziyaretçilerinin sitede geçirdiği süre ortalamanın altına düşmüş. Mehmet’ten profil tıklama oranlarını bugün biraz daha erken geldi. Kadın Profiline tıklanma Oranları 7 kat. Google ziyaretçilerinin fazlalığını daha önce söylemiştim. Ama düşününce binlerce ziyaretçiden sadece 14 kişinin profil tıklaması akla, bilgiye yönelik sitelerde kişinin önemsizleştiğini getiriyor. Gerçekten düşündürücü. Kişinin kadın erkek olması hiç bir anlam taşımıyor olabilir.

5. Günsonu Raporu:Bugünkü süper olay, sıkı durun Facebook grup üyeliği. Tam 335 üye. Yani 1 günde 16 yeni üye ki, bu bir rekor. Biliyorsunuz Facebook grubuna üye olmayı talep eden Günesh Abla 🙂 Demek ki etkili oluyor. Google istatistiklerini de verelim: Güneşin Tam İçinde sayfa gösterimi 3744 ile ortalamanın üstünde ve yükselmeye devam ediyor. Gelen yorumlarda kadın yazara ya da erkek yazara yönelik özel bir hitap veya talep yok. Google’dan gelen ziyaretçi sayısı 2331 kişi. Sayfa gezme oranları aynı ama sitede geçirilen süre azalmaya devam ediyor. Sanki Google’dan gleenler süratle bakıp aradıkları varsa alıp, yoksa çıkıyorlar. Profil tıklamalarını yine Mehmet (Blog Gazanya) dostum yollamış. Kadın Profiline tıklanma Oranları halen 7 kat fazla. Bugün 20 tıklama kadın profiline, 3 tıklama erkek profiline gelmiş. Her iki siteye sürekli gelen ziyaretçiler erkek profilini (bizleri zaten) tanıyor. Google’dan gelenler binlerce ziyaretçi var ama profil tıklama oranı düşüklüğü sürüyor. Tekrar özetlemek gerekirse bilgi sözkonusu ise ve sitede kalma süresinin kısalığı göz önüne alındığında aradıklarını bulup çıkıyorlar / ya da aradıkları kelimelerle, bulunan sayfalar tam olarak eşleşmiyor. Kızıp siteyi kapatıyorlar 🙂 Böylece profile tıklanmıyor. Siteye Google’dan gelenler sürekli artıyor. Bunun nedeni Google’un kadın profilini sevmesi olabilir mi? 🙂

6. Günsonu Raporu:Facebook grup üyeliği bir azalarak 334 olmuş. Yeniyıla giriş temizliği olabilir. Google istatistikleri: Güneşin Tam İçinde sayfa gösterimi 3682 ile ortalamanın üstünde ama azalmış. Yılbaşı arifesi etkili olabilir. Gelen yorumlarda kadın yazara ya da erkek yazara yönelik özel bir hitap veya talep yok. Sadece akrostiş şiir yazısına gelenler şiirleri kimin yazdığını daha sık sormaya başladı. Google’dan gelen ziyaretçi sayısı 2304 kişi. Sayfa gezme oranları ve sitede geçirilen süre dünle aynı. Profil tıklamalarını yine Mehmet (Blog Gazanya) dostum yollamış. Bugün neredeyse yok denecek kadar az tıklama var. Sadece 7 kez kadın profil tıklanmış. Binlerce ziyaretçide 7. 🙂

7. Günsonu Raporu:Tamamen yılbaşına rastlaması nedeniyle tüm değerler düştü. Ama deney pek çok şeyi ortaya koydu. Bir yazı ile toparlayacağım. 2 gün daha ek süre verip istatistikler normale döndüğünde 7. gün raporu olarak eklemek daha mantıklı olacak. Ardından 1 hafta boyunca Google’dan gelenlere sadece erkek profili ve erkek profili tarafından Facebook grubuna davet olarak testi sürdüreceğiz. Mehmet (Blog Gazanya) ile..
Evet yılbaşı günü yerine 2 Ocak 2010 tarihine baz alıyorum. Sayfa gösterimi 3254. Gelen yorumlarda kadın yazara ya da erkek yazara yönelik özel bir hitap veya talep yok. Google’dan gelen ziyaretçi sayısı 2067 kişi. Sayfa gezme oranları ve sitede geçirilen süre 6.günle aynı. Kadın profil tıklama sayısı 22 ve erkek profil tıklama sayısı 9.

9) Benim yorumum.

Eğer mesele bilgiyse cinsiyet çok önemli değil. Google ile bilgi arayan insanlar, süratle tarayarak okuyor ve bir sitede aradığını bulamazsa oradan ayrılıp gidiyor. Sadece zor veya duygusal bağ kurabilecek bir konu aradığında, karşısına kaliteli bir içerik çıkarsa o yazarı merak ediyor. Ettiği an profil resme tıklıyor.
Bunun yanısıra, kadın olduğu için erkek okurların ilgi gösterdiği anlaşılıyor. Çünkü tıklayıp Facebook profiline gidiyorlar. Ama karşılarına sitenin grubu çıkınca üye olmadan çıkıyorlar.

Bu süre içinde Facebook grubuna üye olanların artması kadın profilinin organizasyon kurmaktaki başarısını gösteriyor.
1 haftalık sürede hiçbir imalı yorum veya cinsiyet farkına dayalı talep olmadı. Bu da yine uzun süreli takip edilmesi halinde bu tür yönelimlerin olduğunu gösteriyor.

Kadınları ilgilendiren konular yazmak etken kadın yazar olmanın bir şartı bu. Tamamen entelektüel bir dil tutturan kadınlar erkeksi bir beyin kabul ediliyor. Basındaki kadın yazarlar bunu biliyor, mutlaka ama mutlaka kadın olduklarını hissettirecek unsurları yazılarına ekliyorlar. Ya çocukları, ya sevgilileri, ya makyaj ya rüküşlük üstüne vurgular veya bir meseleye kadın gözüyle yaklaşma. Erkek yazarlar ise çoğu zaman özellerine girmeden meseleyi kuralları ve düşünsel süreç içinde çözmeye çalışıyorlar. İşte erkek yazarları güvenilir gösteren ama kadın yazarları sağlam sürekli ve sadık okur portföyüne bağlayan yer de bu.

Özel hayatınızı düşüncelerinizi yazmak ve her yazıda adım adım paylaşmak kadın yazarların muhteşem silahı. Tüm acılarını sevgilerini ölçekleriyle veriyorlar. Erkek yazarlar ise tekrar ediyorum bilgiyi saf haliyle sunma gayretindeler.

Bu haliyle bakıldığında, blog dilinin, temelde kadın dili olduğu ve başarısının sebebinin bu olduğu ortaya çıkıyor. Çünkü blog yazarlarının çok büyük bölümü, özel hayatlarından kesitler sunuyor. Cinsiyetleri ve akademik ünvanları, çalıştıkları iş ne olursa olsun…

Not: Mehmet (Blog Gazanya)’nın bu konu üstüne blog yazısı şurada
http://blog.gazanya.com/bloglarda-bayan-erkek-yazar-farkliligi