Tay Arkeolojik Yerleşmeleri Projesi | Tay Project

Nedense bilimsel, sanatsal ve insanların hayatlarını ortaya koydukları gerçek konular, paparazzi konuların ve günlük koşuşturmaların arasında bir türlü gündem bulamaz. Ama ben gün geçtikçe daha çok blog yazarının bilime sanata yer verdiğini görüyorum. Sanırım değişim webde başlayacak. İşte TAY Projesi de pek duyulmamış olağanüstü bir Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri Projesi. Bugünlerde Türkiye’den kaçırılan arkeolojik kültür mirasımızın tespitinde kullanılıyor. Ayrıca tarihi eserlerimizin kimler tarafından nasıl tahrip edildiği, hem kamuoyuna, hem yetkililere bildiriliyor. Anladığınız gibi mutlaka okunması gereken bir konuya giriyoruz.

Tay Projesinin hem İngilizce hem Türkçe olan sitesi http://www.tayproject.org/
Sitede “Tay nedir?” diye baktığımızda çok güzel bir özet var. Aynen aktarıyorum.

Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri (TAY) Projesi, dünya kültür emanetlerinin önemli bir parçası olan Türkiye kültür varlıklarının bulgularının, kronolojik bir envanterinin çıkartılması ve bu bilginin uluslararası platformda paylaşılması amacına yönelik olarak tasarlanmıştır. En azından 400.000 yıl eskiye uzanan kültürel verileri barındıran Anadolu ve Trakya toprakları üzerinde, 1800’lerin ilk yarısından başlayan araştırmaların sonuçları ile çağdaş yüzey araştırmaları ve kazıların bilgileri dağınık ve çoğunlukla ulaşılamaz durumdadır. Birçok yerleşmenin yeri bilinmemekte, birçoğu da tahribatın/yapılaşmanın kurbanı olmuş ya da olmaktadır. Bu tahribata karşı ve bu emanetleri korumaya yönelik öncelikle yapılabilecek en önemli çalışma, kültürel verilerin merkezi bir yapı içinde toplanması ve derlenmesidir: Belgeleme olmadan koruma olmaz. İlk kez bu projeyle, Türkiye arkeolojik yerleşmeleri, höyükler, tümülüsler, anıtlar, mezarlıklar, ören yerleri, yerleşme yerleşme, höyük höyük, tümülüs tümülüs belgelenmektedir.
1993 yılında çalışmalarına başlayan TAY Projesi, özgünlüğü, boyutu ve kültürel emanetlerin belgelenmesine yaklaşımı açısından, türünün ilk ve şimdilik tek örneğidir.

Niye TAY?

* Anadolu ve Trakya’nın, insanoğlunun yerleştiği ilk dönemlerden yakın çağlara dek derli toplu, ayrıntılı bir yerleşme ve kültür envanteri yoktur;
* Bu bölgelerdeki uygarlıkların kültürel gelişimini başından sonuna dek inceleyebilmek için sistemli bir belge arşivi.hazırlanmamıştır;
* Anadolu ve Trakya kültürlerinin kronolojik süreç içerisinde birbirleriyle ilişkileri yeterince açık değildir.

Projenin amaçları
* Türkiye kültür emanetlerinin, öncelikle, elektronik olarak korunmaya alınması (Veri Toplama);
* Basılı ve elektronik ortamda yayınlanması ve bu emanetlerin dünyaya açılması (Veri Yayınlama);
* Türkiye’nin, sistemli biçimde ve yeni teknolojiler kullanılarak taranması, mevcut bilgilerin doğrulanması, yeni yerlerin belgelenmesi (Veri Doğrulama);
* Anadolu ve Trakya toprakları üzerindeki, gerek doğa, gerekse insan eliyle yoğun olarak süren tarihi eser tahribatının.izlenmesi ve kamuoyunu uyaracak bir kurumun oluşturulması (Veri Gözlemleme).

Proje Kime Yönelik?

Proje, kültür emanetlerimiz konusunda araştırma yapmak isteyen tüm arkeologlara, tarihçilere, tarih ve arkeolojiye yakın bilim dallarındaki araştırmacılara; arkeoloji, tarih gibi alanlarda eğitim gören öğrencilere; çeşitli kademelerde ülkemizin tanıtımında görev alan uzmanlara ve geçmişe ilgi duyan, araştırılmasına inanan tüm kişi ve kuruluşlara yöneliktir. Amaç, bu kişi ve kuruluşlara, bilimsel bir başvuru kaynağı, bir “veri havuzu” sunmaktır.

Evet okuduklarımızdan anladığımız gibi proje 1993’ten beri süren amacı hem kültür mirasımızı korumak, hem sınıflandırmak olan bir çalışma. Projeye baktıkça oldukça tevazu gösterdiklerini anlıyoruz. Siteyi gezmeye başladığınızda müthiş bir içerik üzerinize geliyor. Bakın bir kaç başlık:

Arkeolojik yerleşmelerin radyokarbon tarihlerini yayınladık…
Sözcük Tabanı – Word Base Base de Mot – Wort Basis
Pisidia ve Karia Bölgeleri, Yunan-Roma Dönemi Envanteri
Türkiye Mağaralar Envanteri – TME
Bizans Dönemi, Marmara Bölgesi Yapı Envanteri
“Höyük” Sessiz Köyler

Projenin Veritabanında arama da yapabiliyorsunuz

http://www.tayproject.org/veritab.html

Bir de TAYEx var okuyalım öğrenelim

-TAYEx’de ne amaçlandı?

Anadolu ve Trakya’nın tüm bölgeleri, 5 yıl boyunca (2000-04), Haziran-Kasım ayları arasında, uzman bir ekip (arkeolog, jeolog, topoğraf, fotoğrafçı vd.) tarafından sistemli biçimde dolaşıldı; bugüne kadar yapılmış yüzey araştırma alanları, kazı yerleri, çağdaş teknolojiler kullanılarak, bilgisayar donanımlı keşif araçları ile tarandı. Paleolitik Çağ’dan İlk Tunç Çağı sonuna kadarki dönemi kapsayan tüm yerleşmeler gezilip o anki durumları, tahribatın boyutları gözlemlenerek her şeybelgelendi. Bu arazi çalışmasının 1. Aşama’sının üç temel amacı vardı:
1. Yayını yapılmış arkeolojik verilerin doğrulanması;
2. Buluntu yerlerinin, yerleşmelerin (höyükler, mağaralar, kaya sığınakları, düz yerleşmeler, tümülüsler, anıtlar vd.) o günkü durumlarının ve tahribatın boyutlarının belgelenmesi;
3. Görsel bir Türkiye arkeolojik arşivinin oluşturulması.

Bu amaçlar doğrultusunda, 5 yıl boyunca toplam
– 91.872 km yol yaptık;
– 100 kişiye yakın bir ekiple tüm Türkiye’yi köy köy, ilçe ilçe, il il taradık;
– 2800’ün üzerinde arkeolojik yerleşme belgeledik, koordinatları saptadık, rapor tuttuk, ölçüm yaptık, tahribatı izledik ve kamuoyunu uyardık;

Türkiye görsel arkeolojik arşivinin tarihöncesi dönemi için
– 21.567 (14 GB) adet dijital fotoğraf,
– 11.102 analog saydam,
– 151 saatlik film biriktirdik.

TAY Ekibini bu özverili vatansever bilim ve sanat insanlarını görmek için aşağıdaki sayfayı ziyaret etmelisiniz. Kendilerini ayrı ayrı hem şahsım hem ülkemiz adına tebrik ediyorum.

http://www.tayproject.org/tayekibi.html

TAY PROJESİ RESMİ SİTESİ

http://www.tayproject.org/