Webdeki yazıları yazarken veya bir fotoğrafı gönderirken ilgili site sizden bu içeriğin neyle ilgili olduğunu anlatan bir kelime girmenizi ister.
Bu kelimeye etiket, tag denir. Daha sonra arama yaparken bu etiketleri kullanır ve o etiketi taşıyan içeriği görürsünüz.
Dünyada standart etiket/tag kümeleri var. Sitelerde gezerken herkesin benzer kelimeleri kullandığını, hatta yazılımların size kelime önerdiğini görüyorsunuz. Türkçede cidden karmakarışık bir tablo çiziliyor.
SEO eklentileri dışında pek bir düzen yok. Birkaç ortak tag / etiket dışında (oyun, sinema, kitap, müzik, WordPress, Google …) pek bir düzen yok.
Twitter, Facebook, WordPress vb. etiket / tag özelliğini herkese sunuyor. Aynı şekilde ücretsiz fotoğraf sunan siteler, Youtube, sosyal medya etiketleri de tag / etiket kirliliği ile karşı karşıya.
Bu konuya Enformasyon resmi literatüründe “Konu Başlıkları” deniyor. Ne güzel şans ki Mimar Sinan Üniversitesi kütüphanesinde araştırma görevlisi olan Şehmuz Ortaç zamanında Türkçe için binlerce kelimelik bir konu başlıkları çıkarmış. (Bir de kız kardeşimin kocası oluyor. Enişte 🙂
Elbetteki bu liste çok büyük. Bizimse beş aşağı, beş yukarı yüz konumuz var, kavramlarımız bu kadar dağılmıyor. Tabii Şehmuz Bey asla bu denli kısa ve seçmece bir listeyi kabul etmeyecektir. (Yazıda adını kullandığım için kızar mı acaba ? 🙂 Kütüphaneciler ise Dewey sınıflamadan bile nasibini almamış bu alışveriş listesi (!) gibi görünen listeyi beğenmeyecektir. Akademik olarak boynum kıldan ince.
Ancak yine de günlük kullanım öyle korkunç bir karmaşıklıktaki ortak konu başlıkları belirlemeye çağırıyorum sizi. Yazılım geliştiricileri temel tag /etiket fihristi oluştursa ne iyi olur değil mi? Kavramsal ve çok kullanılan başlıklarla.
Unutmayın etiketlemede çok mecbur değilseniz özel nitelemelere gitmeyin, birden fazla kelimeyle etiket oluşturmayın. Böylece sitenizde arama yapanlar diyelim 100 kelime içinde seçim yapmak durumunda kalırlar. Binlerce kelimelik tag kümesine girmektense herkes gidip Google’da arar değil mi?
Kaynakça:
http://tr.wikipedia.org/wiki/Etiket_Bulutu
NASIL BİR LİSTE OLABİLİR? AŞAĞIDAKİ LİSTEYİ BİNLERCE KELİME İLE DÜŞÜNÜN
YAZILIM, SİZ BİR KELİME YAZINCA EŞ ANLAMLI VE DAHA ÇOK ÖNE ÇIKAN ETİKETİ ÖNERSİN. MESELA FİLM YAZINCA, SİNEMA ÖNERSİN
A
Ağaç, Alışveriş, Arama, Arı, Anı, Astronomi, Astroloji, Aşk, Atatürk, Anne,
B
Baba, Basın, Bedava, Bilgisayar, Bilim, Bilmece, Biyoloji, Bulmaca, Burçlar,
C
Cam, Cinsellik
Ç
Çevre, Çizgi roman
D
Dekorasyon, Deney, Dil, Din, Dizi, Dram, Dünya
E
Edebiyat, Eğitim, Eğlence, Ekonomi, Eleman, Emlak, Enerji, Ergonomi, Erkek, Etkinlik, Evlilik,
F
Felsefe, Fıkra, Fizik, Fotoğraf, Futbol,
G
Gazete, Genç, Genetik, Gezi, Giyim, Grafik, Güvenlik, Güzellik
H
Haber, Hikaye, Hobi, Hukuk,
İ
İlaç, İlan, İletişim, İndir, İnsan, Internet,
K
Kadın, Kamera, Kampanya, Kitap, Komedi, Korku, Kültür,
M
Makale, Makyaj, Matematik, Mekanik, Mimarlık, Moda, Mühendislik, Müzik, Medya,
N
Nakliyat,
O
Okul, Otomobil, Oyun,
P
Pazarlama, Politika, Program, Programlama, Psikoloji,
R
Reklam, Resim, Robot, Roman, Rüya,
S
Sağlık, Sanat, Satış, Sevgi, Sınav, Sinema, Siyasal, Spor, Su,
Ş
Şarkı, Şiir,
T
Tarih, Tasarım, Teknoloji, Televizyon, Test, Tiyatro, Toplum, Turizm, Türkçe, Türkü,
U
Ulaşım, Uzay,
V
Video,
Y
Yarışma, Yardım, Yaşam, Yazılım, Yemek, Yeni, Yorum,
W
Web,
Z
Zooloji,
EPOSTA ABONELİĞİ İÇİN
Aşağıdaki formda e-posta adresinizi yazın, gelen e-postaya onay verin.E-posta aboneliği için e-posta adresinizi eklemeniz, aşağıdaki konuları anlayıp izin verdiğiniz anlamına gelir.
Lütfen okuyunuz. Temel olarak, siteden (Güneşin Tam İçinde) ve yazardan (Süleyman Sönmez) e-posta bülten almaya izin vermek anlamını taşır. Bu iznin temeli: okunacak yazılar, izlenecek videolar, dinlenecek podcastlar, fotoğraflar, tanıtılacak ürün, kitap, site, uygulama, yapay zeka, eğitim, gezi, teknoloji, anket gibi içerikler ve kampanyalar olabilir. Bültenin içeriğinde, bülten sponsorunun ürün ve hizmetine ait bilgi, link ve banner yer alabilir. Bülten e-posta sistemi substack isimli dünyaca çok bilinen, güvenilir e-posta sistemi tarafından gönderilir. E-postalar yeni bir e-posta dağıtım sistemine geçmek dışında üçüncü şahıs ve şirketlerle paylaşılmaz. İşleyiş gereği yurtiçi ve yurtdışındaki server sistemlerinden hizmet verilebilir. Spam gönderilmez. İstediğiniz noktada, tek adımla her e-postanın en altındaki "Unsubscribe" seçilerek üyelikten çıkılır ve siz tekrar e-posta abonelik formuyla veya bülten sayfasında üye olana dek yeni e-posta almazsınız. İlginiz için teşekkür ederiz.
Benim önerilerim: Araba, Hızaşırtma (overclocking)
wordpress 2.3 ile birlikte wordpress alt yapısı ile çalışan sitelerde yazılarına artık tags/ etiket girebilecekler. Bu eskiden eklentiler ile yapılıyordu. Şimdi standart hale geldi.
Böylece tags/etiketler daha fazla önem kazanacaktır.
Türkçe standart etiket sitemini wordpress için eklenti haline getirecek olan da epey faydalı bir iş yapmış olur.
Amacınızı düşününce güzel bir düşünce ve yazı. Fakat önerinizi pek mantıklı bulmadığımı ifade etmeliyim. Etiket kirliliği olduğu konusunda size hak veriyorum; etiketleri amacının dışında ve gereksiz olarak kullanan insanlar var. Ama, bu tür kullanımları önlemenin yolu standartlaşmaya gitme değil bence.
Normalde bir konu, yazı, resim, video vs. örneğin 10 farklı konuyla alakalı olabilir. Kategori sisteminde yalnızca bir kategoriye dahil olmak zorundayken, etiket sistemi ile beraber birden fazla etiket kullanabiliyoruz. Etiketin mantığı zaten budur, kategorilerin sağlayamadığı esnekliği sağlamak.
Etiket sisteminin, kullanıcı odaklılık ve özgürlüğü (web 2.0 diyorlar değil mi?) desteklediğini düşünürsek bahsettiğiniz şekilde bir sınıflandırma hem özgürlüğü kısıtlamak olur hem de şekilcilik. Belki bahsettiğiniz WordPress benzeri sistemler ve sitelerde bir öğeye eklenebilecek etiket sayısı sınırlandırılabilir fakat kullanılabilecek etiketleri belli kelimelere indirgemek pek mantıklı değil bence.
Yazınızda konu ettiğiniz kirliliğe neden olan gereksiz ve sahte etiket koyanların amacı nedir? Arama motorlarını aldatmak. O zaman asıl iş arama motorlarına düşüyor. Arama motorları sahte etiket koyanları cezalandırırsa sahte etiketlerden medet umanlar da ona göre davranır. Yoksa kirliliği yaratan bazı insanlar yüzünden diğer insanların özgürlüğünün kısıtlanması uygun olmaz diye düşünmekteyim.
İyi çalışmalar, iyi günler.
Hasan Bey, söylediklerinize aynen katılıyorum. Ancak benim önerdiğim insanların kısıtlanması değil. (Hasan Bey WordPress Türkiye ekibindendir tanımayanlara açıklayalım 🙂
Şu an WP kullanırken zaten etiket sistemi kullanıyorum ve eklenti bana şöyle diyor:
Get Keyword Suggestions Form Tagyu
Get Keyword Suggestions From Yahoo
Yani “Yahoo’dan ve Tagyu’dan sana anahtar kelime getireyim mi?” diye soruyor.
Oyyla ve Tusul siteleriyle yaptığım görüşmelerde bu seti aynen kullanmadılar ve kullanıcıyı kısıtlamadılar. Aksine son derece basit şekilde öneri verecek yapıyı kurdular. Bu sete kulanıcıların en çok kullandıkları etiketleri eklediler.
Kimsenin etiket eklemesini ksııtlamayı önermiyorum sadece başlayacakları bir temel set olsun, bunun üzerine istedikleri herşeyi eklesinler diyorum.
Ayrıca bu seti kusursuz olarak lanse etmiyorum. Şüphesiz WordPress Türkiye gibi kaliteli bir ekip gerçekten çok daha güzelini oluşturur.
Son olarak etiketlemeye ilk kez başlayan kişinin filmlerim, moVilerim, sinma, filim gibi karmakarışık imla hatalı etiketlemeye girmesinden önce, elinde küçük bir başlangıç örnek setin olmasını öneriyorum.
Böylece isteyen bu seti indirip devam eder. Bu set zamanla sosyal imleme sitelerindeki en çok kullanılan etiketler listeleriyle zenginleştirilir.
Belki biri çıkar tag öneren site yapar. Yukarıdaki eklentide olduğu gibi.
Öteki türlü, her birimiz uzun uzun ve imla hatalarıyla ve içerikle alakasız etiket kümeleriyle boğuşacağız.
Ülkemizin en büyük sorunu olan sistemsizliğe katkıda bulunacağız.
İlginiz için teşekkür ederim.
Bu, bir eklenti olarak wp’ye ne zaman gelecek?
Bu eklentinin kurulumunu açıklayan bir makaleniz varmı ?
Birisi yaparsa elbette açıklarım 🙂
Bu konuyu gündeme getirdikten sonra pek çok site kendisi için birşeyler yaptı. Ama WordPress için Türkçe etiket eklentisi yapan çıkmadı.
Bence yapılması harika olurdu.